تکنولوژی شهری؛ از “تلفن هوشمند” تا “شهر هوشمند”

برای موفقیت در هر زمینه‌ای، متخصصان همواره باید جلوتر از بقیه پیش بروند. هرچند امروزه، سرعت پیشرفت فناوری در معماری، این پیشتاز بودن را دشوار کرده است. به‌طور مثال، با وجود واقعیت مجازی، معماران و مشتریان آن‌ها می‌تواند به داخل نقشه‌های ساخته‌نشده و سرزمین‌های ناشناخته سفر کنند. شهر هوشمند شبکه‌ای از اطلاعات و ارتباطات را فراهم می‌کند که باعث صرفه‌جویی در منابع و آسایش زندگی روزمره می‌گردد. به عبارتی، یک “طراحی پاسخ‌ده”، به ساختمان‌ها این قابلیت را می‌دهد که با شناخت نیازهای ساکنان و پاسخ به آن‌ها، باعث بهبود زندگی بشر شوند.

با پیشرفت فناوری، اگر معماران بخواهند پیشتاز باقی بمانند، ناگزیر باید همپای متخصصان فنی و دانشمندان پیش بروند. کالین الارد، دانشمند علوم اعصاب که درزمینه‌ی ارتباط معماری با روانشناسی فعالیت دارد، بیان می‌کند که دنیای “تکنولوژی‌محور”، بر روان انسان‌ها تأثیر می‌گذارد تا از این طریق، شرایط لازم برای زندگی را فراهم کند. حال این پرسش مطرح می‌شود که امروزه نحوه زندگی ما چگونه است و چه تأثیری بر رفتار و احساساتمان دارد؟ کالین الارد بیان می‌کند: ما غرق در واقعیتی مجازی شده‌ایم و کمتر با واقعیت فیزیکی در ارتباطیم. درنتیجه، این امر باعث تنهایی و انزوا گشته است.

تسلط واقعیت مجازی

همانطورکه می‌دانیم، امروزه، “فناوری‌های مبتنی بر صفحه نمایش” دنیا را به دست گرفته‌اند. تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها و بیلبوردهای تبلیغاتی، همانند یک دیوار معماری، بخش‌هایی از جهان را پنهان یا آشکار می‌کنند. اما نتیجه این امر چیست؟

کالین الارد در این رابطه، داستانی را درباره بازدید فرزندانش از موزه تعریف می‌کند. به گفته وی، فرزندانش شبیه‌سازی دیجیتالی دایناسورها را به بازدید از بقایای استخوان‌های واقعی ترجیح می‌دادند. “فناوری‌های مبتنی بر صفحه نمایش” حواس انسان را که مهم‌ترین منبع شناخت بشریت است، به خود اختصاص داده است. انسان‌بودن به ما این توانایی را می‌دهد تا کاملاً خود را در یک واقعیت مجازی غوطه‌ور کنیم. این امر می‌تواند مثبت یا منفی باشد. زیرا از طرفی امکان شکل‌دهی به نظریه‌ها را در قالب دنیایی شبیه‌سازی‌شده برایمان فراهم می‌کند. ولی از طرف دیگر می‌تواند سبب جدایی و فرار بشر از دنیای واقعی و فیزیکی گردد.

امروزه با استفاده از اینترنت، تقریباً هرکاری به‌راحتی از خانه انجام‌پذیر است. ایجاد ارتباط در فضای مجازی نیز با ارتباط در واقعیت متفاوت است. می‌توان گفت که افراد در فضای مجازی ارتباط سریع‌تری با بقیه برقرار می‌کنند و موانع ارتباط در آن کمتر است. این امر نشان‌دهنده تمایل و حتی ترس انسان از شروع ارتباط در واقعیت است. از منظر معماری آیا برای عبور از این موانع، می‌توان از اصول طراحی بهره برد؟

مفهوم “شهر هوشمند”

با استفاده از مدل “شهر هوشمند”، می‌توان طراحی شهرها را به سوی ایمن‌تر، سالم‌تر و کارآمدتر شدن سوق داد. الارد در کتاب خود به فعالیت معماری فیلیپ بیسلی اشاره می‌کند که طراحی فیزیکی پایداری در مقیاسی کوچک ارائه داده است. بیسلی با استفاده از چاپگر سه‌بعدی، ریزپردازنده‌ها، حسگرها و سیم‌های مقاومت ویژه، محیطی را طراحی کرد که نشانه‌های همدردی را نشان می‌داد.

از طرفی، مفهوم “شهر هوشمند” مردم را نسبتاً با ترس مواجه کرده است. زیرا الگوریتم‌های کارآمدی پدید می‌آیند که نظم قبلی را به هم می‌ریزند، ترافیک را کنترل می‌کنند و خانه‌ها را در دمای مناسب نگه می‌دارند. اما این امر که کنترل و تنظیم الگوریتم‌ها برعهده خودِ بشر نباشد، باعث ترس وی گشته است. الارد و بیسلی، طی یک همکاری مشترک به نحوه درک انسان از ساختمان‌های هوشمند می‌پردازند. چنین ساختمان‌هایی، حتی در امر مهمان‌نوازی ساکنان و ارائه مراقبت‌های بهداشتی، نقش مهمی دارند.

در پایان، الارد بیان می‌کند که علم و تکنولوژی می‌تواند به حل مشکلات زندگی کمک کند. همچنین در طی پیامی به معمارانی که مایل به کنترل طراحی هوشمند یا تقلیل آن هستند، بیان می‌کند که هرگز الگوریتمی برای یک طراحی مطلق و کامل وجود نخواهد داشت. همچنین درخواست می‌کند تا همانند معماران، به تعامل انسان‌ها با مکان‌ها بپردازند و در این مسیر از تکنولوژی کمک بگیرند.

مطالب مرتبط با موضوع:

شهر هوشمند Cancun، اولین شهر جنگلی در مکزیک

شهرک پایدار Gyeongdo، جزیره ای برای مقاصد تفریحی

منبع:

archdaily.com

نیلوفر علی نسب