آموزش شیت بندی معماری ؛ راهنمای جامع ۲۰۲۳ برای معماران
شیت بندی معماری، روشی موثر برای ارائه‌ی طرح، ایجاد تصویر ذهنی و برقراری ارتباط بین طرح معماری و مخاطب است. به عنوان یک معمار شما باید بتوانید خلاقیت هنری و سواد بصری خود را در شیت بندی معماری نمایان سازید. اما دلیل اهمیت مضاعف شیت بندی معماری چیست؟ چه اصولی باید در ارائه‌ی طرح در قالب یک شیت معماری رعایت شود؟ در این مقاله، پس از طرح موضوع اهمیت و محتوای شیت بندی معماری، ۴ گام اساسی برای طراحی شیت معماری را بررسی خواهیم کرد. سپس به بررسی ۷ اصل کاربردی برای خلق یک شیت منحصربه فرد می‌پردازیم. در نهایت پس از بررسی اجمالی نحوه‌ی ارائه‌ی شیت معماری، منابع و ابزارهای کاربردی شیت بندی معماری را معرفی می‌کنیم. همچنین نمونه شیت بندی‌های خلاقانه معماری برای دانلود، در اختیار شماست.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
شیت بندی معماری چیست؟
واژه‌ی شیت (Sheet) در لغت به یک ورق یا صفحه کاغذ اطلاق می‌شود. شیت بندی معماری در زبان انگلیسی تحت عنوان ” architectural sheet ” یا ” architectural presentation sheet ” شناخته می‌شود. منظور از شیت بندی معماری، ارائه‌ی طرح و مدارک مورد نیاز پروژه در قالب یک شیت با گرافیک و صفحه‌آرایی خاص به مخاطب و ایجاد تصویر ذهنی و چشم‌انداز کلی از پروژه است. شیت بندی معماری به طور کلی در ۳ حوزه‌ی اصلی کاربرد دارد؛ ۱- فضای آکادمیک معماری و ارائه‌ی طرح به اساتید یا نمایش طرح در ژوژمان معماری، ۲-فعالیت تخصصی در حرفه‌ی معماری و ارائه طرح به کارفرمایان یا همکاران و ۳- مسابقات معماری و ارائه‌ی طرح به هیئت داوران و مخاطبان عمومی در نمایشگاه‌های معماری.
اهمیت شیت بندی معماری چیست؟
شیت بندی معماری، آخرین مرحله از فرآیند طراحی و شاید تاثیرگذارترین مرحله‌ی ارائه‌ی طرح شما است. به یاد داشته باشید که آخرین مرحله فرآیند طراحی پروژه، دقیقاً اولین برداشت مخاطب از طرح شما را شکل می‌دهد. فارغ از مدت زمانی که برای طراحی یک پروژه‌ی بسیار منحصربهفرد صرف می‌کنید، در صورت ارائه‌ی طرح در قالب یک شیت بندی معماری نامناسب، به احتمال زیاد پروژه مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
اهمیت این موضوع وقتی دو چندان می‌شود که شیت بندی معماری برای کارفرمایان و مخاطبان عمومی و در فضای حرفه‌ای معماری باشد. در فضای آکادمیک این احتمال وجود دارد که اساتید، ارزیابی طرح شما را بر اساس تک تک مدارک موجود در شیت انجام دهند؛ در این صورت، صرفاً بخشی از ارزیابی و امتیازدهی به پروژه بر اساس نحوه‌ی ارائه و شیت بندی معماری انجام می‌شود. در صورتی که مخاطبانی با دانش محدود در حوزه‌ی معماری، ارزیابی و ارزش‌گذاری را بر اساس اولین برداشت و تصویر کلی از پروژه انجام خواهد داد؛ به همین دلیل ارائه‌ی اصولی پروژه در قالب شیت بندی معماری با گرافیک مناسب برای مخاطبان عمومی اهمیت دو چندان می‌یابد.
شیت بندی معماری ؛ یک اثر هنری خلاقانه
با توجه به ماهیت هنری و زیبایی‌شناختی رشته‌ی معماری، شیت بندی معماری می‌تواند سر نخ مهمی برای درک میزان سواد بصری، خلاقیت و ایده‌پردازی یک معمار باشد. جذابیت بصری شیت معماری می‌تواند گویای تلاش، استعداد و خلاقیت شما در زمینه‌ی ایده‌پردازی باشد. در مسابقات معماری نیز از شما انتظار می‌رود، خلاقیت هنری و مهارت انتقال موثر اطلاعات را در شیت‌های خود نمایش دهید. فراموش نکنید که داوران مسابقات، زمان زیادی را برای بررسی طرح معماری که اصول اولیه‌ی شیت بندی معماری را رعایت نکرده، نخواهند گذاشت! پس شما به عنوان یک معمار برای فعالیت و موفقیت در تمام حوزه‌های معماری، نیازمند مهارت ارائه‌ی موثر و شیت‌بندی مناسب هستید. فراموش نکنید که کمال‌گرایی شما در سایر بخش‌های فرآیند طراحی، می‌تواند منجر به اختصاص زمان کمتری به شیت‌بندی معماری شود. به همین دلیل با مدیریت درست زمان در فرآیند طراحی، مطمئن شوید که زمان کافی برای شیت‌بندی را در اختیار دارید.
شیت بندی معماری ؛ ابزار ساخت پورتفولیو
یادگیری اصول شیت‌بندی، گام اولیه‌ی ساخت پورتفولیو معماری است. بدون شک هر معماری برای پیشرفت و گسترش حوزه‌ی فعالیت خود در زمینه‌ی تحصیلی یا کاری نیازمند ارائه‌ی پورتفولیو است. پورتفولیو، مدرک توانمندی‌های شما در مسیر اپلای تحصیلی یا کاری و جذب مخاطبان جدید، محسوب می‌شود. با توجه به گسترش اینترنت و جذب مخاطب یا برندسازی شخصی، امروزه می‌توانید نسخه‌‌ی دیجیتال پورتفولیو را در وب سایت معماری خود نیز به کار بگیرید.
محتوای شیت معماری
محتوای شیت معماری به صورت کلی متشکل از ۴ بخش اصلی است؛ ۱- مدارک فنی، ۲- فرآیند طراحی، تجزیه و تحلیل و دیاگرام معماری، ۳- تصاویر پروژه و ۴- خلاصه پروژه. در ادامه به بررسی نکات و ضروریات هر کدام از این بخش‌ها می‌پردازیم.
۱- مدارک فنی
مدارک فنی پروژه شامل پلان طبقات، نماها، مقاطع، سایت پلان، جزئیات و … می‌باشد. تعداد و مقیاس هر کدام از این مدارک با توجه به دستورالعمل اساتید یا دفاتر معماری و یا ضوابط مسابقات معماری در شیت‌بندی پروژه اعمال می‌شود. به همین جهت، حتماً قبل از شیت بندی معماری و یا طراحی پورتفولیوی معماری، فرمت درخواستی شرکت، مسابقه و یا دانشگاه مقصد را چک کنید. خوانایی و وضوح اطلاعات مدارک فنی شیت هم یکی دیگر از موضوع‌های حائز اهمیت است. برای این منظور می‌توان از نقشه‌های مرجع (Key Plan) در مقیاس کوچک در کنار هر یک از مدارک استفاده کرد. بدین ترتیب خوانش اطلاعات و درک جهت نماها و مقاطع برای مخاطب آسان می‌شود. نحوه‌ی قراگیری پلان در شیت باید مطابق جهت شمال باشد. همچنین باید جهت شمال، مقیاس و نام فضاها در تمامی پلان‌ها و مقیاس و کدهای ارتفاعی در تمامی نماها و مقاطع درج شود.
۲- فرآیند طراحی، تجزیه و تحلیل و دیاگرام معماری
اولین گام طراحی، تعریف مسئله و تجزیه و تحلیل اطلاعات مرتبط با بستر، الزامات و محدودیت‌های پروژه است. تجزیه و تحلیل صورت گرفته توسط معمار جنبه‌های متعددی از طرح را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ اعم از موقعیت پروژه، بستر اجتماعی-فرهنگی یا بستر محیط زیستی پروژه. نتایج این تجزیه و تحلیل‌ها، پایه و اساس طرح معماری را تشکیل می‌دهند. پس به دلیل اهمیت این موضوع، نتایج نهایی باید در قالب تصاویر یا دیاگرامها به مخاطب ارائه شود.
دیاگرام، محتوای بصری تشکیل‌یافته از یک سری عناصر اعم از متن، اشکال و خطوط مختلف و متنوع است. دیاگرام معماری، ابزاری مفید برای ارائه یک اثر معماری، بیان روابط بین عناصر طرح، تشریح فرآیند طراحی و تأکید بر مفاهیم اصلی نهفته در پروژه است. این محتوای بصری، فرآیند درک و تجزیه-تحلیل اطلاعات طرح را برای مخاطب تسهیل می‌کند. به عبارت دیگر، دیاگرام معماری زبان مشترک بین معمار و مخاطب است. دیاگرام معماری انواع مختلفی دارد؛ اعم از دیاگرام سیرکولاسیون، ادراک حسی، طرح اولیه و … . هر نوع دیاگرام معماری با هدف خاصی تولید و طراحی می‌شود. شما می‌توانید با توجه به ماهیت پروژه خود، از دیاگرام‌های متعدد و متفاوتی در شیت‌بندی طرح معماری خود استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که ارزش و تأثیرگذاری یک محتوای تصویری، چندین برابر یک محتوای نوشتاری است. شما با کاربرد دیاگرام معماری، یک شیت حرفه‌ای و منحصربهفرد ایجاد خواهید کرد.
۳- تصاویر پروژه
قطعأ یکی از مهمترین بخش‌های هر شیت معماری، تصاویر سه‌بعدی مربوط به فضاسازی‌های پروژه است. این تصاویر در قالب اسکیس‌‌ها، رندرهای کامپیوتری و یا حتی عکس‌های ماکت پروژه ارائه می‌شوند. تعداد و کیفیت تصاویری که در یک پروژه معماری ارائه می‌شود، بسیار مهم است. تعداد کم تصاویر در پروژه، ممکن است این ذهنیت را برای مخاطب ایجاد کند که زمان زیادی برای پروژه صرف نشده‌است. از سویی دیگر، ارائه‌ی تعداد تصاویر بیش از حد مورد نیاز، باعث ایجاد سردرگمی مخاطب می‌شود. نکته‌ای که باید در انتخاب تصاویر مد نظر داشته باشید، این است که “هیچ وقت کیفیت را فدای کمیت نکنید!”. تمام تصاویری که در شیت خود به کار می‌برید باید با کیفیت و جزئیات قابل قبول ارائه شوند. هدف از ارائه‌ی تصاویر، نمایش کیفیت فضا و تسهیل فرآیند تجسم طرح برای مخاطب است. به همین جهت همیشه، بهترین تصاویر را برای انتقال اطلاعات و ایجاد تصویر ذهنی استفاده کنید.
تکنیک‌های کاربردی برای افزایش کیفیت تصاویر
همواره از تصاویر و جلوه‌هایی مطابق با واقعیت برای نمایش طرح استفاده کنید. از کاربرد جلوه‌های ویژه و تصاویری که منجر به ایجاد تصور اشتباهی از واقعیت فضا در ذهن مخاطب می‌شود، بپرهیزید. برای این منظور، همیشه از مواد و مصالح مناسب برای نمایش طرح، رنگ و کیفیت فضا در فرآیند تولید تصویر استفاده کنید. نکته‌ی دیگری که کیفیت تصاویر شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، انتخاب جهت و زاویه مناسب تصویر پروژه است. حتماً در فرآیند تولید رندر و خروجی گرفتن از صحنه، مطمئن باشید که بهترین زاویه و جهت را برای ارائه‌ی جزئیات فضا در نظر گرفته‌اید.
هنگام تولید رندر می‌توانید از عناصری مانند طاق یا درخت برای قاب‌بندی تصویر استفاده کنید. همچنین با ایجاد عمق میدان، می‌توانید احساس عمق فضایی را به مخاطب القا کنید. علاوه بر این حتماً از پرسوناژ انسانی در تصاویر خود استفاده کنید. نقطه‌ی عطف صحنه‌ی شما که فضاسازی ویژه‌ای برای آن در نظر گرفته‌اید، می‌تواند محل مناسبی برای پرسوناژ انسانی باشد. اما فراموش نکنید که فضاسازی طرح شما به هیچ وجه نباید تحت‌الشعاع پرسوناژ انسانی قرار گیرد. استفاده از تعداد زیاد پرسوناژ و یا پرسوناژ انسانی بیش از حد پرداخته‌شده، به هیچ وجه مناسب نیست. به طور کلی طرح معماری باید شاخص‌ترین عنصر تصویر باشد و تمام تمرکز مخاطب را به خود جلب کند.
۴- توضیحات و خلاصه پروژه
همانطور که می‌دانید در پرزانته طرح معماری، استفاده از زبان بصری اولویت دارد و باید تا حد امکان از کاربرد محتوای نوشتاری طولانی پرهیز کرد. به عبارت دیگر شیت‌بندی باید به نحوی باشد که طرح و دیاگرامها در ذهن مخاطب گویا و خوانا باشند؛ اما این موضوع به معنی حدف کامل محتوای نوشتاری در شیت بندی معماری نیست. محتوای نوشتاری یک شیت معماری می‌تواند در قالب یک توضیح مختصر در مورد پروژه ارائه شود. تا حد امکان از عبارات و کلمات اختصاری برای توضیح ضروریات طرح و دیاگرامها استفاده کنید. علاوه بر خلاصه پروژه، یک سری اطلاعات کلی شامل عنوان پروژه، تیم طراحی و … هم در تمام شیت‌های معماری درج می‌شود.
خلاصه پروژه متشکل از محل استقرار پروژه، محدودیت‌ها و الزامات پروژه، نیاز و خواست کارفرما، رویکرد طراحی، فرآیند حل مسئله و … می‌باشد. برای ایجاد تصویر ذهنی و تثبیت طرح در ذهن مخاطب باید از روش سناریونویسی یا داستان‌سرایی در نگارش متن خود استفاده کنید. یکی از فرمول‌‌های تاثیرگذار داستان‌نویسی، طبقه‌بندی محتوا به سه بخش اصلی (Setup,Struggle, Solution) است؛ ۱- درک صورت مسئله، ۲- تجزیه و تحلیل مسئله و ۳-حل مسئله. بر اساس این فرمول شما باید نگارش محتوای خود را با بررسی زمینه، مشکلات، الزامات پروژه شروع کنید. در گام بعدی، تجزیه و تحلیل‌های خود را بیان کنید و سپس ایده‌های خلاقانه برای حل مسئله و طرح مناسب برای پروژه را ارائه دهید. بدین ترتیب می‌توانید یک خلاصه پروژه‌ی تاثیرگذار به مخاطب خود ارائه کنید.
مراحل انجام شیت بندی معماری؛ ۴ گام ضروری
به صورت کلی می‌توان ۴ گام اساسی برای طراحی و شیت بندی معماری تعریف کرد ؛ ۱- انتخاب تعداد، اندازه و جهت شیت، ۲- ساختاربندی و چیدمان مدارک، ۳- انتخاب پس‌زمینه و پالت رنگی مناسب شیت و ۴- انتخاب تایپوگرافی و فونت مناسب. با طی این ۴ گام، ساختار و کلیت شیت بندی معماری شما به وجود می‌آید.
۱- انتخاب تعداد، اندازه و جهت شیب
در گام نخست شیت‌بندی، لازم است تعداد، اندازه و جهت شیت خود را معین کنید. عموماً این موارد براساس دستورالعمل‌های مطرح‌شده توسط اساتید، دفاتر و یا مسابقات معماری تعیین می‌شود. در صورتی که محدودیتی در مورد نحوه‌ی ارائه‌ی شیت معماری در دستورالعمل تعیین نشده‌بود، می‌بایست با توجه به ماهیت پروژه خود بهترین اندازه و جهت شیت را برای طرح خود در نظر بگیرید. فارغ از نحوه‌ی ارائه‌ی طرح به صورت دستی یا کامپیوتری، شما به کاغذ یا شیت برای ارائه‌ی طرح خود نیاز دارید و اندازه و تعداد شیت یکی از تأثیرگذارترین فاکتورهای گرافیک طرح شما است. با توجه به مقیاس پروژه، تعداد مدارک مورد نیاز و گرافیک طرح، شما می‌توانید طرح خود را در شیت‌های متعدد ارائه کنید. در این صورت می‌بایست پیوستگی و وحدت بصری در تمامی شیت‌های معماری شما نمایان باشد.
اندازه شیت معماری؛ سایز استاندارد شیت بندی معماری
استانداردهای گوناگونی برای اندازهی شیت وجود دارد. البته که شما ملزم به استفاده از این استانداردها نیستید، اما برای سهولت فرآیند چاپ طرح، نگه‌داری و جابه‌جایی شیت، بهتر است از گزینه‌های استاندارد کاغذ استفاده کنید. دو طبقه‌بندی رایج برای استاندارد شیت‌ها وجود دارد؛ ۱- طبقه‌بندی موسسه استاندارد ملی آمریکا (ANSI) و ۲- طبقه‌بندی سازمان استاندارد هند (ISO). ابعاد شیت و نسبت طول به عرض این دو طبقه‌بندی متفاوت است. به طور کلی ابعاد مرتبط با استاندارد ایزو مورد استفاده معماران قرار می‌گیرد. شیت‌های مختلف این طبقه‌بندی، مقیاس‌پذیر و قابل تبدیل هستند؛ به عبارت دیگر شما می‌توانید با ترکیب دو کاغذ A1، یک کاغذ A0 و یا با تا کردن و تقسیم یک کاغذ A1، دو کاغذ A2 به دست آورید.
کادر شیت بندی معماری
موضوع دیگری که پس از انتخاب تعداد و اندازهی شیت بسیار حائز اهمیت است، انتخاب جهت وکادر شیب است. شما باید تصمیم بگیرید که بهترین جهت شیب برای گرافیک طرح و خوانش اطلاعات پروژه‌ی شما کدام است. آیا در نظر دارید که مخاطب، روایت و تصویر کلی از پروژه‌ی شما را از بالا به پایین مشاهده کند؟ در این صورت احتمالاً ترجیح می‌دهید که جهت شیب عمودی را برای ارائه‌ی طرح خود در نظر بگیرید. در غیر این صورت، اگر می‌خواهید مخاطب شیت شما را از راست به چپ یا چپ به راست بررسی کند، احتمالاً جهت شیب افقی برای شما انتخاب مناسبی خواهد بود.
۲- ساختاربندی و چیدمان مدارک در شیت معماری
فارغ از نوع و مقیاس پروژه، مفهوم پروژه به عنوان مرجع و سازمان‌دهنده‌ی اصلی تمام عناصر و مولفه‌های ارائه‌ی طرح در نظر گرفته می‌شود. مفهوم پروژه همچنین بر ساختاربندی شیت تأثیر می‌گذارد. شیت بندی در حقیقت ارائه‌ی مفهوم و چشم‌انداز کلی پروژه در قالب روایت یک داستان است. در گام نخست ساختاربندی، تمام اطلاعات یا مدارک شیت را اولویت‌بندی کنید. فراموش نکنید که شما در حال روایت یک داستان هستید، پس باید به دنبال بهترین ساختار برای ارائه‌ی مفهوم و حفظ خط روایی داستان باشید. تصور کنید مخاطب به شیت شما نگاه می‌کند. در نظر دارید که اولین چیزی که مخاطب می‌بیند، چه عنصری باشد؟ کدام روایت منجر به درک مفهوم پروژه می‌شود؟ کدام محتوا، عنصر مناسبی برای ابتدا یا انتهای روایت شماست؟ بر این اساس، خط فکری و رویکرد جدیدی در مورد نحوه‌ی ارائه و ساختاربندی شیت به دست خواهید آورد.
برای دستیابی به بهترین ساختار و گرافیک شیت، می‌توانید از نسخه‌های پیش‌نویس و یا طرح اولیه در مقیاس کوچک استفاده کنید. با به کارگیری این طرح‌ها می‌توانید با صرف زمان کمتری به ساختار و الگوی مناسبی برای شیت برسید. بدین ترتیب می‌توانید رابطه‌ی منطقی بین تمام عناصر و نحوه‌ی خوانش اطلاعات در شیت (بالا به پایین یا راست به چپ) را تعیین کنید.
شبکه‌بندی و چیدمان مدارک در شیت
همچنین در ساختار کلی شیت، باید محل مناسبی برای اطلاعات تکرارشونده در هر شیت مثل عناوین و … در نظر بگیرید. پس از تعیین ساختار کلی و جایگاه نسبی تمام عناصر، چیدمان دقیق عناصر باید صورت بگیرد. برای این منظور ابتدا باید مقدار فضای مورد نیاز برای هر کدام از عناصر و فاصله‌ی بین عناصر را تخمین بزنید. ساده‌ترین راه برای چیدمان عناصر شیت، ایجاد شبکه‌بندی و استفاده از یک ضریب یکسان برای فواصل بین عناصر است. الگوسازی و شبکه‌بندی ساختار منجر به ایجاد توالی و رابطه‌ی منطقی بین تمام عناصر و خوانایی شیت می‌شود.
۳- انتخاب پس‌زمینه و پالت رنگی مناسب برای شیت معماری
پس‌زمینه (Background) و رنگ شیت با هدف تاکید و تمرکز بر گرافیک و محتوای طرح معماری انتخاب می‌شود. سادگی و خوانایی، اساسی‌ترین قانون هر شیت معماری برای درک مفهوم و رویکرد طرح توسط مخاطب است. به همین جهت پس‌زمینه‌ی ساده به رنگ سفید یا خاکستری روشن می‌تواند انتخاب هوشمندانه، مناسب و مطمئنی برای دستیابی به این هدف باشد. از کاربرد رنگ سیاه به عنوان پس‌زمینه‌ی شیت بپرهیزید. شاید در نگاه نخست پس‌زمینه به رنگ سیاه، گیرایی و جذابیت بصری ویژه‌ای داشته باشد؛ اما رنگ مشکی منجر به پیچیدگی و دشواری خوانش محتوای شیت می‌شود.
خلوص و جذابیت تنالیته‌ی رنگ‌های سفید تا سیاه در ارائه‌ی شیت معماری قابل انکار نیست؛ اما برای جلوگیری از طراحی یک شیت سرد و بی‌روح، یک پالت رنگی را در طراحی عناصر شیت معماری خود (دیاگرامها، تصاویر، مقاطع و …) به کار بگیرید. پس‌زمینه و پالت رنگی شما باید در تمامی شیت‌های یک پروژه‌ی معماری ثابت باشد. با توجه به ماهیت و تاثیرگذاری روانشناختی رنگ بر ذهن مخاطب، می‌توان از پالت رنگی به عنوان ابزاری مفید برای تاکید یا تمرکز بر عنصری ویژه، القای احساسی خاص، عاملی برای ارتباط با مخاطب استفاده کرد.
تعریف پالت رنگی در شیت بندی معماری چیست؟
پالت رنگی به طیف رنگی متشکل از چند رنگ مشابه، مکمل و … اطلاق می‌شود. با انتخاب هوشمندانه‌ی پالت رنگی می‌توانید جلوه‌ی بصری منحصربه‌فردی مطابق با هویت و رویکرد ذهنی خود خلق کنید. برای انتخاب پالت رنگی مناسب، در گام نخست باید اطلاعات خود را در زمینه‌ی نظریه‌های روانشناختی رنگ، چرخه‌ی رنگ و … افزایش دهید. تلفیق سواد بصری در زمینه‌ی روانشناسی رنگ با رویکرد و مفهوم هر طرح منجر به ایجاد یک پالت رنگی مناسب می‌شود.
به یاد داشته باشید که مهمترین عامل برای دستیابی به جلوه‌ی بصری ویژه در شیت معماری، تناسب پالت رنگی با ماهیت و حس فضای پروژه‌ی معماری شما است. به عنوان مثال پالت رنگی پروژه‌ی طراحی بیمارستان با پروژه‌ی مهد‌کودک یا موزه قطعاً متفاوت خواهد بود. امروزه منابع و ابزارهای مختلفی برای ایجاد یک پالت رنگی مناسب وجود دارد. وب‌سایت‌های Color Adobe، Paletton و Session College، سه ابزار کاربردی و الهام‌بخش برای تولید پالت رنگی هستند. کدهای رنگی ارائه‌شده در این وب‌سایت‌ها به راحتی در نرم‌افزارهایی مثل فتوشاپ و ایلاستریتور، قابل استفاده است.
۴- انتخاب تایپوگرافی و فونت مناسب
یکی از عناصر مهم یک شیت استاندارد، فونت مناسب و علم بصری تایپوگرافی است. در قدم اول و قبل از انتخاب فونت مناسب، باید تصمیم بگیرید که شیت خود را به چه زبانی ارائه می‌دهید؛ زبان فارسی یا زبان انگلیسی؟ به هیچ وجه از دو زبان متفاوت در نگارش عنوان، متن و سایر اطلاعات شیت استفاده نکنید. در صورتی که شیت شما به زبان انگلیسی ارائه می‌شود، از نگارش کلمات متن با حروف بزرگ اجتناب کنید. تنها موردی که می‌توانید از حروف بزرگ در یک کلمه یا عبارت استفاده کنید، عنوان شیت است. یک فونت یکسان را برای به کارگیری در تمامی بخش‌های شیت معماری خود انتخاب کنید. به طور کلی در پرزانته و شیت بندی معماری، انتخاب یک فونت ساده و خوانا با هندسه و فرم مناسب، بسیار مهم است. فونت‌های شکسته، فانتزی، دست‌نویس و پیچیده معمولاً انتخاب مناسبی برای شیت بندی معماری نیستند.
فونت شیت بندی معماری؛ تأثیر نوع و اندازه فونت بر خوانایی اطلاعات
در گام بعدی باید اندازهی فونت متناسب برای خوانش اطلاعات را انتخاب کنید. برای کسب اطمینان می‌توانید بخشی از شیت را در یک کاغذ با ابعاد کوچک به صورت پیش‌نویس چاپ کنید. بسیاری از فونت‌ها دارای چندین وزن مختلف و قلم‌های نازک تا ضخیم هستند. برای ایجاد تمایز و تاکید بر ارزش و اطلاعات موجود در یک متن، شما می‌توانید اندازه یا وزن بصری متفاوتی برای هر متن در نظر بگیرید. افزایش وزن بصری و در نتیجه تاکید بر عنوان و متن اصلی، منجر به ایجاد خوانایی و ارزش‌گذاری بین اطلاعات در ذهن مخاطب می‌شود. ایجاد کنتراست و تضاد رنگی بین فونت و پس‌زمینه متن و رعایت تراز کادر متن نیز یکی از اساسی‌ترین اصول خوانایی متن است. علاوه بر این همیشه برای جلوگیری از ایجاد سردرگمی و پیچیدگی، اطراف هر متن و عنوان، یک حاشیه‌ی سفید و خالی در نظر بگیرید.
اصول شیت بندی معماری؛ ۷ نکته‌ی کاربردی
در این بخش، به بررسی ۷ نکته‌ی کاربردی که باید در طی تمام مراحل طراحی و شیت بندی معماری به یاد داشته باشید، می‌پردازیم؛ ۱- خوانایی، پیوستگی و وحدت بصری شیت معماری، ۲- فروش طرح توسط داستان‌سرایی، ۳-سلسله مراتب بصری؛ ایجاد نقطه‌ی کانونی، ۴- ایجاد فضای تنفس؛ تعادل بین محتوا و فضای خالی، ۵- تعادل بصری، ۶- تنوع بصری و ۷- عدم وجود قانون قطعی برای شیت بندی معماری!
۱- خوانایی، پیوستگی و وحدت بصری شیت معماری
اولین و مهمترین اصل، خوانایی اطلاعات و عناصر برای مخاطب است. یکی از عوامل موثر بر خوانایی شیت بندی معماری، سادگی ساختار و چیدمان مناسب عناصر در آن است. اطلاعات و عناصر هر طرح باید به صورت طبقه‌بندی‌شده و به دور از پیچیدگی به مخاطب منتقل شود. با خوانش اصولی اطلاعات و در نتیجه درک مفاهیم، ایدهها و رویکرد پروژه، ارتباط موثری با طرح در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد. علاوه بر این، سازماندهی عناصر و مدارک باید به گونه‌ای باشد که پیوستگی، انسجام ساختاری و وحدت بصری در شیت نمایان باشد.
وحدت بصری به معنای وجود ارتباط هماهنگ بین تمام عناصر شیت بندی معماری است. حس وحدت و انسجام شیت با به کارگیری یک الگوی ریتمیک و ایجاد هارمونی توسط تکرار یک عنصر ویژه مثل رنگ، بافت، شکل و … شکل می‌گیرد. ریتم علاوه بر برقراری نظم بصری و پیوستگی عناصر، یک خط فکری برای خوانش اطلاعات شیت به مخاطب می‌بخشد. بدین ترتیب، مخاطب می‌تواند داستان و تصویر کلی پروژه را درک کند. همچنان که قبلاً اشاره شد، برای جلوگیری از پیچیدگی شیت بندی معماری می‌توان بر حسب نوع و مقیاس پروژه، شیت‌های متعددی برای ارائه در نظر گرفت. در این صورت حتماً باید ثبات و پیوستگی در ساختار، چیدمان عناصر، پالت رنگی، فونت و … در تمام شیت‌های پروژه نمایان باشد.
۲- فروش طرح توسط داستان‌سرایی
“حقایق، اطلاعات را می‌گویند اما داستان‌ها اطلاعات را می‌فروشند”! این ضرب‌المثل (Facts tell and Stories Sell)، نشانگر اهمیت و میزان تاثیرگذاری داستان‌سرایی در ذهن مخاطب است. به عبارت دیگر علاقه‌مندی و باور به یک طرح یا محتوا برای مخاطب احتمالاً زمانی شکل می‌گیرد که محتوا در قالب یک داستان ارائه شود؛ نه صرفاً در قالب فهرستی از حقایق. شیت بندی معماری هم دقیقاً از این قاعده تبعیت می‌کند.
منظور از داستان سرایی در شیت معماری، ارائه‌ی طرح به شکل یک روایت از مرحله به مرحله‌ی فرآیند طراحی و ایجاد سناریو برای ارتباط مخاطب با طرح است. در این روش، با انتقال موثر اطلاعات، مخاطب با شما همراه می‌شود و قدم به قدم بیشتر به مسئله و مفهوم طرح پی می‌برد. سناریونویسی موثر و منحصربهفرد برای ایجاد تصویر ذهنی از فضای معمارانه در ذهن مخاطب و درنتیجه برقراری ارتباط مخاطب با طرح، در پنج مرحله شکل می‌گیرد: ۱- تعیین مسئله طرح، ۲- تجزیه و تحلیل معمار، ۳- ارائه‌ی راهکار در قالب ایدهها و آلترناتیوهای متفاوت، ۴- پیدا کردن راه حل نهایی مسئله و ۵- طراحی فضا بر اساس اطلاعات مراحل قبل. در واقع می‌توان گفت شیت بندی معماری، راهکاری برای فروش ایدهها و طرح معمار توسط سناریونویسی و داستان‌سرایی است.
۳- سلسله مراتب بصری؛ ایجاد نقطه‌ی کانونی در شیت معماری
رعایت سلسله مراتب بصری یکی از اصلی‌ترین روش‌های طراحی یک شیت چشم‌نواز است. در این روش، ارزش‌گذاری و سازماندهی عناصر طرح در سطوح متفاوت صورت می‌گیرد. تمام عناصر و مدارک شیت بندی معماری شما نمی‌توانند ارزش و وزن بصری یکسانی داشته باشند. با توجه به ماهیت و نقش هر عنصر در انتقال ایده و مفهوم اصلی پروژه، باید یک سلسله مراتب بصری در شیت بندی معماری اعمال شود.
سلسله مراتب باید به گونه‌ای اعمال شود که توجه و تمرکز مخاطب را در فواصل مختلف به عناصر مختلفی معطوف کند. به عبارت دیگر ممکن است اولین تصویر مورد توجه مخاطب در فاصله‌ا‌ی دور، یک تصویر سه‌بعدی یا مقطع منحصربه‌فردی از پروژه باشد، اما با نزدیک شدن به شیت، توجه مخاطب به دیاگرامها یا پلان پروژه معطوف شود. ایجاد یک سلسله مراتب بصری به معنای سازماندهی تمام عناصر پروژه برای تمرکز بر مفهوم اصلی و روایت داستان مورد نظر شما است.
نقطه‌ی کانونی در شیت معماری
وجود نقطه‌ی کانونی در هر شیت، یکی از روش‌های افزایش جذابیت بصری است. این نقطه‌ی کانونی، می‌تواند توجه مخاطب را به شاخص‌ترین ایده، رویکرد و وجه تمایز طرح معطوف کند. برای ایجاد نقطه‌ی کانونی، باید مهمترین عنصر طرح معماری را به شاخص‌ترین عنصر شیت‌بندی معماری تبدیل کنید.
روش‌های گوناگونی برای دستیابی به سلسله مراتب بصری و ایجاد نقطه‌ی کانونی در شیت وجود دارد. یکی از این روش‌ها، اختصاص فضای بیشتر به یک عنصر در چیدمان شیت و یا اندازهی قابل توجه آن عنصر نسبت به سایر عناصر است. یکی دیگر از روش‌ها، استفاده از ابزار رنگ برای تأکید بر جنبه‌ی خاصی از پروژه و یا تمرکز بر عنصری ویژه است. تاثیرگذاری ابزار رنگ وقتی دو چندان می‌شود که در کلیت شیت، پالت رنگی متشکل از رنگ‌های خنثی به کار گرفته شود؛ در این صورت صرفاً در عناصر محدودی از یک رنگ ویژه و تاکیدی برای ایجاد نقطه‌ی کانونی استفاده می‌شود.
۴- ایجاد فضای تنفس؛ تعادل بین محتوا و فضای خالی
هنگام طراحی یک شیت معماری، مطمئن شوید که فضای ساده و سفید کافی برای خوانش و درک اطلاعات در شیت فراهم شده‌است. یک دستورالعمل کلی در این مورد وجود دارد؛ در این دستورالعمل پیشنهاد می‌شود که به طور نسبی %۵۰ یک شیت را ساده و خالی در نظر بگیرید. با رعایت این دستورالعمل، خوانایی و جذابیت بصری محتوای شیت به مراتب افزایش می‌یابد.
در شیت‌بندی معماری، کیفیت و کمیت به یک میزان اهمیت دارد. هنگام چیدمان مدارک شیت معماری، همواره نقل قول “کمتر، بیشتر است” (Less is more) از میس‌وندروهه را به خاطر داشته‌باشید. فراموش نکنید که هدف شما، ارائه‌ی مفهوم و چشم‌اندازی کلی از پروژه است؛ پس به هیچ وجه با ارائه‌ی مدارک و تصاویر اضافی، سردرگمی و پیچیدگی در ذهن مخاطب ایجاد نکنید. به همین ترتیب از ایجاد فضای خالی بیشتر از حد مورد قبول و عدم درج اطلاعات مورد نیاز در شیت، خودداری کنید؛ در غیر این صورت، احتمالاً برداشت نادرستی در مورد کیفیت طرح در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد. به همین جهت برای دستیابی به تعادل بین محتوا و فضای خالی می‌توانید دستورالعمل %۵۰ را رعایت کنید.
۵- تعادل بصری
مفهوم تعادل در هنرهای بصری برای ایجاد حس ثبات بصری و توزیع متوازن عناصر در یک ترکیب استفاده می‌شود. تعادل بصری از طریق دو روش کلی قابل دستیابی است؛ ۱- تعادل متقارن و ۲- تعادل نامتقارن. تعادل متقارن، روشی کلاسیک و رسمی برای ایجاد تعادل بصری است. در این روش کلاسیک، چیدمان عناصر به صورت کاملاً یکسان در دو طرف یک تکیه‌گاه مرکزی انجام می‌شود. تعادل نامتقارن، روشی مدرن برای برقراری تعادل بصری یک ترکیب هنری محسوب می‌شود. این نوع تعادل با چیدمان عناصر با وزن‌های بصری مختلف به منظور متعادل‌سازی ترکیب در اطراف یک نقطه مرکزی حاصل می‌شود. در صورتی که ساماندهی عناصر به طور مساوی در اطراف یک نقطه مرکزی انجام شود، تعادل شعاعی به وجود می‌آید. همچنین تعادل بصری یک ترکیب می‌تواند از طریق ایجاد تاکید بر عنصری توسط رنگ، بافت و … به دست آید.
۶- تنوع بصری
تنوع بصری راهکاری برای افزایش جذابیت بصری شیت بندی معماری است. عوامل زیادی در شکل‌گیری تنوع بصری یک شیت دخیل هستند؛ اعم از تغییر مقیاس، ایجاد کنتراست و … . تناسب اندازهی یک عنصر در شیت بندی معماری، ماهیتی نسبی دارد و در رابطه با سایر عناصر موجود در شیت تعریف می‌شود. تغییر مقیاس و تناسبات یک عنصر در شیت، منجر به ایجاد تنوع بصری و تمرکز می‌شود. کنتراست حاکی از تضاد بین عناصر یک ترکیب است و با ایجاد عمق و تاکید بر عنصر مورد نظر، تنوع بصری و جذابیت ویژه‌ای به شیت بندی معماری می‌بخشد. با این حال استفاده مکرر از تکنیک کنتراست احتمالاً سبب ایجاد پیجیدگی و عدم توازن شود. بنابراین در کاربرد تمام ابزارهای ایجاد تنوع بصری، رعایت تعادل و توازن بسیار اهمیت دارد.
۷- هیچ قانون قطعی برای شیت‌بندی وجود ندارد!
شیت بندی معماری، شکلی از هنر است و ماهیتی ذهنی و زیبایی‌شناختی دارد. هیچ قاعده، قانون قطعی و محدودیتی برای خلق یک اثر هنری وجود ندارد. نکاتی که در این مقاله بررسی شد، صرفاً برای شناخت اصول مقدماتی ترکیب‌بندی و خوانایی مطرح شد. بر این اساس هر شخص می‌تواند خلاقیت هنری و سبک منحصربه فرد خود را در شیت بندی طرح معماری خود اعمال کند.
انواع شیت بندی معماری
به صورت کلی شیت بندی معماری، به سه روش دستی، کامپیوتری و یا تلفیقی از این دو روش انجام می‌شود. شیت بندی دستی با توجه به ماهیت و محدودیت‌های آن معمولاً فقط در فضای آکادمیک رایج است. همچنین برخی از دفاتر مطرح معماری جهان از ترکیب ارائه‌ی کامپیوتری و ترسیم دست آزاد در طراحی‌های خود استفاده می‌کنند؛ اما نباید فراموش کنیم که در اکثر دفاتر و مسابقات معماری فقط شیت بندی کامپیوتری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دلیل این موضوع به مزیت‌های بی‌شمار شیت‌بندی کامپیوتری و محدودیت‌های شیت‌بندی دستی مرتبط می‌شود. شیت‌بندی کامپیوتری، سرعت، دقت، امکان ایجاد تغییر و تهیه‌ی نسخه‌های متعدد از یک شیت را برای معماران به ارمغان می‌آورد. این در حالی است که با شیت‌بندی دستی، علاوه بر صرف زمان و انرژی مضاعف، امکان ایجاد خطا هم وجود دارد. قطعاً می‌دانید که خطا در ترسیم دست آزاد به معنی شروع دوباره‌ی فرآیند ترسیم و طراحی است!
اما با وجود این، روش دستی همچنان در فضای آکادمیک به ویژه در سال‌های ابتدایی شروع به تحصیل کاربرد دارد. نکته‌ی بسیار مهم در این مورد، میزان تسلط و مهارت شما در ترسیم دستی است. آیا شما تسلط، مهارت و سرعت قابل توجهی در ترسیم دستی و شیوه‌های منحصربهفرد و خلاقانه راندو و پرزانته دارید؟ در این صورت، شیت‌بندی دستی می‌تواند مزیت و وجه تمایز شما با دیگر دانشجویان باشد. آیا مهارت و سرعت ترسیم دستی، محدودیتی در ارائه‌ی موفق و موثر طرح شما به وجود می‌آورد؟ در این صورت قطعاً ابزارهای دیجیتالی متعدد برای شیت‌بندی کامپیوتری شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
ابزارهای کاربردی برای انواع شیت بندی معماری
با توجه به نحوه‌ی ارائه‌ی شیت معماری، ابزارها و روش‌های متعددی برای شیت‌بندی وجود دارد. به طور کلی یکی از روش‌های دستی یا کامپیوتری برای ارائه‌ی طرح‌های معماری به کار می‌روند. روش دستی از طریق ابزارهای مختلف و متنوع پرزانته و راندو صورت می‌گیرد. از طرفی نرمافزارهای بسیاری نیز در فرآیند شیت بندی معماری به روش کامپیوتری به کار گرفته می‌شوند.
۱- شیت بندی دستی معماری
در صورتی که شیت خود را به روش ترسیم دستی ارائه می‌دهید، به هیچ وجه از تکنیک کلاژ و چسباندن مدارک مختلف بر روی شیت استفاده نکنید. کلاژ مدارک، ظاهر نامناسب و غیر حرفه‌ای برای شیت به وجود می‌آورد. نکته‌ی دیگری وجود دارد که برای ایجاد هماهنگی و انسجام شیت بندی معماری باید رعایت شود؛ اینکه همواره تمامی مدارک خود را ترسیم کنید و سپس مدارک و شیت خود را راندو کنید.
انواع شیت بندی دستی معماری
در صورتی که مهارت قابل توجهی در زمینه‌ی ترسیم دستی داشته باشید، می‌توانید با به کارگیری تکنیک‌های پرزانته یک شیت‌بندی معماری خاص ایجاد کنید.تکنیک‌های راندو و ابزارهای پرزانته‌ی متفاوتی برای شیت بندی دستی وجود دارد؛ اعم از ماژیک، مداد رنگی، آبرنگ، پاستل، جوهر و حتی وایتکس یا سفید‌کننده.
به طور مثال، برای پرزانته توسط وایتکس، در ابتدا طرح مورد نظر را بر مقوای فابریانوی رنگی پیاده می‌کنید. در گام بعدی لازم است در چند ظرف مختلف، ترکیبی از آب با میزان متفاوت این ماده‌ی رنگ‌بر ایجاد کنید. در گام نهایی این ترکیب‌ها را برای رنگ‌زدایی مقوای فابریانو به کار می‌برید. هر چه قدر میزان وایتکس موجود در یک ترکیب بیشتر باشد، رنگ‌زدایی آن بیشتر خواهد بود.
۲- شیت بندی کامپیوتری معماری
شما علاقه‌مند به شیت بندی معماری به روش دستی نیستید؟ در این صورت، می‌توانید با به کارگیری ابزارهای دیجیتالی متعدد، یک شیت منحصربهفرد و خلاقانه ایجاد کنید. منابع آنلاین زیادی برای طراحی الگو و ساختار شیت‌بندی وجود دارد؛ اعم از وب‌سایت‌های Canva، Adobe Spark و Piktochart. اگر مهارت ویژه‌ای در نرمافزارهای مدل‌سازی، رندرینگ و پرزانته دارید، قطعاً ارائه‌ی طرح برای شما فرآیندی آسان و جذاب محسوب می‌شود.
شیت بندی معماری با فتوشاپ (Photoshop)
نرمافزارهای معماری، سبب صرف زمان و انرژی کمتری برای انتقال مفاهیم و ارائه‌ی طرح می‌شوند. در بحث پرزانته‌ی طرح و شیت بندی معماری، نرمافزارهای گوناگونی با کارکرد‌های متنوعی وجود دارند. نرم افزارهای فتوشاپ (Photoshop)، ایلاستریتور (Illustrator) و این‌دیزاین (InDesign)، مهمترین و محبوب‌ترین نرمافزارهای پرزانته معماری محسوب می‌شوند.
مقاله پیشنهادی مرتبط با این مطلب: فتوشاپ در معماری
شیت بندی معماری با ایلاستریتور (Illustrator)
اصلی‌ترین تفاوت بین نرمافزارهای فتوشاپ و ایلاستریتور، ماهیت گرافیکی هر کدام است. ترسیم، طراحی و ویرایش در فتوشاپ با استفاده از گرافیک شطرنجی و بر پایه‌ی پیکسل‌های موجود در تصویر صورت می‌گیرد؛ این در حالی است که ساز و کار ترسیم و ویرایش نرم‌افزار ایلاستریتور بر مبنای گرافیک برداری است؛ گرافیک برداری، ترسیم و ویرایش تصویر بر اساس عناصری چون خط و شکل (به جای پیکسل) را برای کاربران به ارمغان می‌آورد.
شیت بندی معماری با این‌دیزاین (InDesign)
نرم‌افزار این‌دیزاین هم برای ایجاد الگوی مورد نظر و ساختاربندی و چیدمان مدارک در شیت کاربرد دارد. می‌توان با توجه به نوع مدرک از پتانسیل تمامی این نرم‌افزارها در تمام مراحل طراحی، تولید دیاگرام، پست پروداکشن رندر و پرزانته‌ی نهایی و شیت بندی معماری استفاده کرد.
منابع مهم و الهام‌بخش برای شیت بندی معماری
کتابخانه‌ی ذهن خودتان را پر کنید! تاثیر مشاهده‌ی نمونه‌‌های خلاقانه و هنری را در افزایش مهارت زیبایی‌شناختی، دست کم نگیرید. قبل از شروع شیت بندی طرح معماری خود، با بررسی منابع مهم و الهام‌بخش، خلاقیت و سواد بصری خود را افزایش دهید؛ بدین ترتیب می‌توانید شیت معماری خلاقانه و منحصربه‌فردی طراحی کنید. امروزه منابع آنلاین گوناگونی در اختیار ماست.
پینترست (Pinterest)، جامع‌ترین و معروف‌ترین رسانه‌ی اجتماعی برای مشاهده‌ی تصاویر در هر زمینه‌ای است. وب‌سایت بی‌هنس (Behance.net)، یکی دیگر از پلت‌فرم‌های الهام‌بخش برای مشاهده‌ی نمونه کار است؛ این وب‌سایت یکی از پلت‌فرم‌های معروف و کارآمد شرکت ادوبی (Adobe) است. همچنین یکی از غنی‌ترین منابع نمونه‌ی کار در حوزه پرزنت و دیاگرام معماری، وب‌سایت شرکت Big.dk است. یک پلت‌فرم کاربردی دیگر برای انتشار پورتفولیوی دیجیتال و مشاهده‌ی شیت‌بندی‌های مختلف وب‌سایت Issuu.com است. علاوه بر این ویدئو‌های بسیاری برای آموزش اصول و ابزارهای شیت بندی معماری در پلت‌فرم‌هایی چون Youtube به صورت کاملاً رایگان در اختیار شما است.
سفارش شیت بندی معماری
ممکن است شما به دلایل مختلفی قصد سفارش پروژه شیت بندی معماری خود را داشته باشید؛ دلایلی همچون اهمیت یک پروژه معماری، کیفیت ویژه و منحصربهفرد شیت بندی معماری، سرعت ایده‌آل برای رسیدن به ددلاین پروژه و … . در هر صورت افراد و مراکز بسیاری وجود دارند، که این کار را به نحو احسن برای شما انجام خواهند داد. با سفارش شیت‌بندی پروژه معماری خود به متخصصان این حوزه می‌توانید مطمئن باشید که در نهایت ارائه‌ای خلاقانه و درجه یک خواهید داشت.
هزینه شیت بندی معماری
قیمت شیت بندی معماری با توجه به حجم پروژه، ویژگی‌های درخواستی شما، تعداد شیت و …، می‌تواند متفاوت باشد. علاوه بر این ممکن است شما آماده‌سازی تعدادی از مدارک شیت خود ( نظیر دیاگرام، فرآیند طراحی، تجزیه و تحلیل سایت، پست پروداکشن تصاویر پروژه و …) ، را هم به این مراکز تخصصی محول کنید. بر این اساس هم قیمت شیت بندی معماری متغیر خواهد بود.
چکیده مطالب + دانلود نمونه شیت بندی معماری
منظور از شیت‌بندی ارائه‌ی طرح و مدارک مورد نیاز پروژه در قالب یک شیت با گرافیک و صفحه‌آرایی خاص به مخاطب و ایجاد تصویر ذهنی و چشم‌انداز کلی از پروژه است. محتوای شیت معماری شما به صورت کلی در قالب ۴ نوع محتوا ارائه می‌شود؛ ۱- مدارک فنی، ۲- فرآیند طراحی، تجزیه و تحلیل و دیاگرام معماری، ۳- تصاویر پروژه و ۴- خلاصه پروژه.
به صورت کلی ۴ گام اساسی برای شیت بندی معماری وجود دارد ؛ ۱- انتخاب تعداد، اندازه و جهت شیت، ۲- ساختاربندی و چیدمان مدارک، ۳- انتخاب پس‌زمینه و پالت رنگی مناسب شیت و ۴- انتخاب تایپوگرافی و فونت مناسب. سادگی و خوانایی پس‌زمینه و رنگ شیت برای تأکید و تمرکز بر گرافیک و محتوای طرح معماری بسیار مهم است. برای ایجاد تنوع بصری از یک پالت رنگی مطابق با ماهیت و حس فضای پروژه‌ی معماری، در تمام شیت‌های خود استفاده کنید. کاربرد یک زبان یکسان و فونت ساده و خوانا در نگارش اطلاعات تمام شیت‌ها، بسیار مهم است.
اصول شیت بندی معماری
۷ اصل کاربردی برای طراحی و شیت بندی معماری وجود دارد؛ ۱- خوانایی، پیوستگی و وحدت بصری شیت معماری، ۲- فروش طرح توسط داستان‌سرایی، ۳-سلسله مراتب بصری؛ ایجاد نقطه‌ی کانونی، ۴-ایجاد فضای تنفس؛ تعادل بین محتوا و فضای خالی، ۵- تعادل بصری، ۶- تنوع بصری و ۷-عدم وجود قانون قطعی برای شیت بندی معماری!
ثبات و پیوستگی در ساختار، چیدمان عناصر، پالت رنگی، فونت و … با به کارگیری یک الگوی ریتمیک و ایجاد هارمونی در تمام شیت‌های پروژه نمایان می‌شود. داستان‌سرایی مناسب در پنج مرحله شکل می‌گیرد: ۱- تعیین مسئله، ۲- تجزیه و تحلیل، ۳- ارائه‌ی راهکار، ۴- پیدا کردن راه حل نهایی و ۵- طراحی فضا بر اساس اطلاعات مراحل قبل.
برای ایجاد سلسله مراتب بصری، ارزش‌گذاری و سازماندهی هر عنصر با استفاده از وزن بصری متفاوت در شیت نمایان می‌شود. یک دستورالعمل کلی برای خوانش و درک اطلاعات پروژه، ایجاد فضای سفید و خالی در شیت به میزان نسبی %۵۰ است. تعادل بصری، از طریق دو روش کلی ممکن است؛ ۱- تعادل متقارن و ۲- تعادل نامتقارن. تغییر مقیاس، ایجاد کنتراست رنگی و … راهکارهای افزایش جذابیت و تنوع بصری در شیت هستند.
با توجه به ماهیت هنری و زیبایی‌شناختی رشته‌ی معماری، شیت بندی معماری می‌تواند سر نخ مهمی برای درک میزان سواد بصری، خلاقیت و ایده‌پردازی یک معمار باشد. پس می‌توان گفت که هیچ قانون قطعی برای طراحی آن وجود ندارد؛ فقط به خاطر داشته باشید که در فرآیند طراحی حتماً ۷ اصل شیت‌بندی یعنی خوانایی، تعادل و … رعایت شود.
دانلود نمونه شیت بندی معماری
در این بخش از مقاله، به ارائه چند نمونه برتر شیت بندی معماری پرداخته‌ایم. با دقت به نحوه ارائه، چیدمان مدارک، پالت رنگی و …، هر نمونه شیت بندی معماری، می‌توانید خلاقیت و مهارت زیبایی‌شناختی خود را افزایش دهید.
منبع: archisoup.com
