راهنمای جامع آموزش پورتفولیو ۲۰۲۴؛ از طراحی و ساخت تا انتشار
پورتفولیو یکی از سریع‌ترین و همزمان کارآمدترین ابزارها برای نشان دادن میزان شایستگی حرفه‌ای شماست. به زبان ساده‌تر، این سند می‌تواند باورها، مهارت‌ها، صلاحیت‌ها و تجربیات شما را نمایندگی کند. به همین دلیل لازم است که بتوانید آن را به گونه‌ای موثر و مرتبط با مهارت‌های مقصد هدف خود طراحی کنید. یعنی، چه به دنبال اپلای شغلی باشید، چه در پی اپلای تحصیلی، این پورتفولیو است که بار اصلی پروسه اپلای (یا مهاجرت) شما را به دوش خواهد کشید. اما فارغ از بحث اپلای، حتی اگر یک دفتر معماری دارید و می‌خواهید که سطح حرفه‌ای و مالی کسب‌وکارتان را ارتقا دهید نیز به یک پورتفولیو نیاز خواهید داشت. در سطور پیش رو، بر مبحث آموزش پورتفولیو تمرکز خواهیم کرد. قرار است به صورت گام به گام، مراحل مختلف طراحی، ساخت و ارائه یک پورتفولیو را در کنار هم مرور کنیم. پس لطفاً تا انتهای این مسیر با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
چرا آموزش پورتفولیو برای هر فرد جویای کار ضروری است؟
تقریباً دیگر هر جوان جویای کاری می‌داند که داشتن یک پورتفولیو برای او حیاتی است. اما احتمالاً خیلی از شما با مزایا و کاربردهای یک پورتفولیو حرفه‌ای آشنا نیستید. درست به همین دلیل هم، نمی‌توانید ضرورت آموزش طراحی پورتفولیو را درک کنید. پس، ما هم پیش از شروع به آموزش، لیستی از مهم‌ترین کاربردهای یک پورتفولیو را برای شما برخواهیم شمرد.
بیایید تصور کنیم یک شرکت حرفه‌ای، تصمیم می‌گیرد فردی را استخدام کند؛ یا یک دانشگاه، قرار است از بین متقاضیان، دانشجویی با پتانسیل بالا را انتخاب نماید. در چنین شرایطی، شما به عنوان متقاضی باید بتوانید ویترینی از مهم‌ترین مهارت‌ها و پتانسیل‌های خود را عرضه نمایید. با این توضیح که ویترین‌تان باید هم به اندازه‌ی کافی مرتبط باشد و هم به حد مطلوبی، قانع کننده. آنقدر که بتواند تمامی رقبا را از سر راه بردارد. دست در اینجاست که می‌توان ادعایی بزرگ را مطرح کرد. پورتفولیو می‌تواند در نقش چوبی جادویی، راهتان را برای رسیدن به مقصد رویاهایتان هموار کند.
اما این همه‌ی ماجرا نیست. پورتفولیو دستیار قدرتمند شما در یک مصاحبه شغلی نیز هست. خودتان قضاوت کنید که ادعایی مثل «من پیش از این یک ساختمان مسکونی را طراحی کرده‌ام»، بدون نشان دادن تصاویر و نقشه‌هایی از آن پروژه، چقدر غیرواقعی به نظر می‌رسد. مهم‌تر از همه اینکه، همین پورتفولیو می‌تواند به اهرمی برای مذاکرات در مورد میزان حقوق و دستمزد شما بدل شود! مذاکره کننده، در تمام طول جلسه با خود فکر می‌کند که آیا سرمایه‌گذاری بر این فرد، ارزشش را دارد یا نه؟ برای اینکه بتوانید به تصورات ذهنی او خط‌وربطی مطابق با میلتان بدهید، چه ابزاری بهتر از یک پورتفولیو را در نظر دارید؟
حالا که با مهم‌ترین فواید یک پورتفولیو آشنا شدید، قدم در راه آموزش می‌گذاریم و به صورت قدم به قدم به شما می‌آموزیم که چطور باید یک پورتفولیو را طراحی کرد.
چطور باید یک پورتفولیو حرفه‌ای را طراحی کرد؟
۱) متریال کارتان را گردآوری کنید
اولین و مهم‌ترین قدم در مسیر آموزش پورتفولیو، گردآوری متریال است. شاید بپرسید که منظور از متریال چیست؟ هر آن چیزی که می‌خواهید در پورتفولیویتان به نمایش دربیاید. برای گردآوری متریال هم کافی است که تمامی اجزای این چک لیست را یک به یک، آماده کنید:
قدم اول آموزش پورتفولیو – چک لیست متریال |
|
|
رزومه |
رزومه شما باید کاملاً متناسب با جایگاهی که به دنبالش هستید، طراحی شود. البته، حواستان باشد که اطلاعات تماس، خلاصه تجربیات حرفه‌ای، تحصیلات و گواهینامه‌هایی را که اخذ کرده‌اید نیز از قلم نیفتند. |
|
لیست مهارت‌ها |
پیش از طراحی یک لیست مهارتی، جایگاه یا شغلی را که به دنبالش هستید، خوب بررسی کنید. حواستان باشد که انطباق مهارت‌ها با جایگاه شغلی (یا تحصیلی) مدنظرتان خیلی مهم است.
*نکته‌ی طلایی: برای بسیاری از داوران، مهارت‌های خودآموز شما اهمیت بالایی دارند. |
|
شرح زندگینامه |
ما به شما توصیه می‌کنیم که یک بخش به نام «درباره من» را در پورتفولیوی خود بگنجانید. این بخش می‌تواند به شما کمک کند که ارتباطی انسانی‌تر را با داور کارتان برقرار کنید. |
|
اثبات مدارک، مجوزها و گواهینامه‌ها |
پیش‌تر نوشتیم که این مدارک را در رزومه خود لیست کنید. اما در کنار این کار، می‌توانید رونوشت‌های آموزشی، کپی مجوزها و یا حتی گواهی شرکت در سمینارها و… را هم در پورتفولیوی خود بگنجانید. چرا؟ تا بتوانید شایستگی‌های خود را برجسته کنید. |
|
توصیه نامه‌ها |
شما می‌توانید یکی از صفحات پورتفولیوی خود را به توصیه‌نامه‌ها، نظرات در مورد کارهایتان و… اختصاص دهید.
اگر می‌پرسید که چند توصیه‌نامه و یا نظر را باید در یک پورتفولیو قرار داد؟ باید بگوییم که بیشتر از ۵ نشود! |
|
نمونه کارها |
مهم‌ترین عضو یک پورتفولیو! نمونه کارهای شما باید بتوانند طیف وسیعی از مهارت‌ها و توانایی‌های شما را نمایندگی کنند. از نوشتار، تا عکس و رندر و دیاگرام، همه چیز را می‌توانید در این بخش بگنجانید. اگر هم هنوز پروژه حرفه‌ای کار شده ندارید، از پروژه‌های داوطلبانه یا طرح‌های شخصی‌تان بهره بگیرید. |
|
خدمات اجتماعی |
کارهای داوطلبانه انجام داده‌اید؟ بخشی را در پورتفولیوی خود به مرور آن‌ها اختصاص دهید. به خصوص اگر کارهای داوطلبانه‌ی شما با صنعتی که در آن فعالیت می‌کنید، مرتبط باشد. |
|
جوایز و دستاوردها |
هر جایزه یا دستاورد حرفه‌ای یا نیمه‌حرفه‌ای شما باید در پورتفولیویتان گنجانده شود. |
ما به شما توصیه می‌کنیم تمامی موارد جدول بالا را یک به یک آماده کنید. پس از آماده شدن این مدارک، دیگر آمادگی ورود به فاز دوم آموزش پورتفولیو را خواهید داشت.
۲) متریال طراحی پورتفولیو را سازماندهی کنید
در فاز اول آموزش پورتفولیو، از شما خواستیم که متریال لازم برای کار را جمع‌آوری کنید. حالا دیگر نوبت به یکی از بخش‌های پر چالش اما جذاب رسیده است. باید بتوانید تمامی مدارک را به خوبی سازماندهی کنید.
مثلاً، پروژه‌هایتان را از منظر میزان ارتباط با مقصد اپلای خود (شغلی یا تحصیلی) بررسی کنید. نتایج بررسی‌ها را هم با امتیازهایی که هر به پروژه می‌دهید، ثبت نمایید. از سوی دیگر، همین منظر ارتباطی را برای بررسی وضعیت مهارت‌ها و دستاوردهایتان حفظ کنید.
به این ترتیب، در انتهای فاز دوم طراحی پورتفولیو خواهید توانست سایه‌هایی از ترتیب منطقی و ترکیب برنده‌ی پورتفولیوی خود را ببینید.
۳) بر جذابیت‌های بصری طراحی پورتفولیو تمرکز کنید
این فصل از آموزش پورتفولیو نیاز زیادی به خلاقیت دارد. بگذارید ساده بگوییم. پورتفولیوی شما باید بتواند از نظر بصری هم جذاب باشد. یعنی، متریال خوب اما بدون جذابیت بصری نخواهد توانست کاری از پیش ببرد. به خصوص اگر رشته‌ی شما به نوعی به طراحی یا هنر ارتباط داشته باشد.
۴) راز اصلی آموزش پورتفولیو: پورتفولیو را سفارشی کنید
شما نمی‌توانید یک نمونه پورتفولیو را برای همه مقاصد اپلای خود ارسال کنید. از طرف دیگر، نمی‌توانید که برای هر درخواست نیز یک نمونه پورتفولیو داشته باشید. پس باید چه کرد؟ باید بتوانید که در زمان ساخت پورتفولیو، آن را به گونه‌ای خلاقانه، شخصی‌سازی کنید. به این ترتیب، می‌توانید به سادگی چند کلیک، پورتفولیوی خود را برای درخواست‌های جدید نیز کارآمد نمایید.
می‌خواهید که شما را به یک توصیه‌ی طلایی مهمان کنیم؟ براساس تجارب ما، جانمایی کردن یک طرح ۳۰-۶۰-۹۰ می‌تواند هم غنای شگفت‌انگیزی به کارتان بدهد و هم پورتفولیویتان را کاملاً متناسب با مقصد، شخصی‌سازی کند. می‌پرسید این طرح چگونه طرحی است؟ در قلب طرح‌های سی/شصت/نود، وعده خواهید داد که در صورت کسب جایگاه مدنظرتان، در سی، شصت و نود روز اول چه برنامه‌هایی را پیاده خواهید کرد.
فقط حواستان باشد که این برنامه‌ها تا حد ممکن واقع‌گرایانه و منطقی باشند. چرا که داورها می‌توانند به سادگی شعارهای شما را تشخیص بدهند و پورتفولیویتان را هم کنار بگذارند.
توصیه‌های طلایی مسیر آموزش پورتفولیو
۱) دیجیتال باش
همیشه باید نسخه‌ی PDF پورتفولیوتان در دسترس باشد. این یک اصل اساسی و غیرقابل انکار است. اما فراموش نکنید که ما در سال ۲۰۲۳ میلادی زندگی می‌کنیم. لازمه‌ی زندگی در این عصر، دیجیتال بودن است. به زبان ساده‌تر، بهتر است به فکر طراحی یک وبسایت پورتفولیو هم باشد. می‌دانید چرا؟
چون وبسایت پورتفولیو می‌تواند در مدت زمانی کوتاه، مخاطبان زیادی را برای شما دست‌وپا کند. علاوه بر این، در یک وبسایت پورتفولیو می‌توانید بدون فکر کردن به مساله‌ی حجم و با خیال راحت، کارهایتان را دسته‌بندی کنید. یعنی، دیگر لازم نیست هیچ کاری را فدای میزان ارتباط آن با یک جایگاه مشخص نمایید. تنها کاری که باید بکنید این است که دسته‌بندی‌ها را با هوشیاری، دقت و خلاقیت بالا تعریف نمایید. این شاید مهم‌ترین و تاثیرگذارترین درس در مسیر آموزش پورتفولیو باشد.
مطلب پیشنهادی برای مطالعه: وبسایت پورتفولیو معماری؛ راهنمای جامع ۲۰۲۳ برای معماران
۲) کپی داشته باش
برای نت‌برداری از طلایی‌ترین نکته آموزش پورتفولیو آماده شوید!
حواستان باشد که از تمامی پروژه‌های موجود در پورتفولیوی خود یک کپی تهیه کنید. دقیق‌تر بگوییم، نسخه‌ی کامل هر پروژه با تمام نقشه‌ها، رندرها، تصاویر، دیاگرام‌هاو… را باید در اختیار داشته باشید. از طرف دیگر، ما به شما توصیه می‌کنیم که فقط به نسخه‌ی پی دی اف پورتفولیو قناعت نکنید! بد نیست که یک نسخه چاپی از پورتفولیوی خود داشته باشید تا بتوانید در صورت لزوم، به راحتی آن را در اختیار داور قرار دهید.
بهتر است بتوانید نیازهای آینده‌ی خود را به درستی پیش‌بینی و برای آن‌ها چاره‌اندیشی کنید. چون این تنها راه فرار کردن از تله‌ی اضطراب اپلای است.
۳) پورتفولیوی خود را به صورت دوره‌ای به‌روز کن
باید یک برنامه‌ی مجزا برای به‌روزرسانی پورتفولیوی خود بچینید. بسته به فعالیت حرفه‌ایتان، فاصله‌ی هر به روزرسانی می‌توانید بین چند ماه تا یک سال باشد. یکی از رازهای طلایی این مرحله هم، حذف کارهای قدیمی است. یادتان نرود که به مرور، و با افزایش تجربه، بهتر است کارهای قدیمی را از ویترین بردارید و جایش را با تجارب به روز‌تر پر کنید.
۴) پورتفولیو به مثابه ابزاری در مسیر مصاحبه شغلی
ما به شما توصیه می‌کنیم که پیش از ورود به یک مصاحبه‌ی شغلی، پورتفولیویتان را به دقت مرور کنید. شاید بگویید که این چه ربطی به آموزش پورتفولیو دارد؟ پاسخ ساده است – اگر مراحل ذکر شده در مقاله را به درستی پیموده باشید، بهترین سند برای مواجهه با کارفرما، همین پورتفولیو خواهد بود. چرا که می‌توانید به کمک آن، مسیر مصاحبه را با تجارب مختلف اما هنوز مرتبط خود غنی کنید. به علاوه، می‌توانید در میانه‌ی سخن به پورتفولیوی خود ارجاع دهید. یعنی، به توصیه‌ی آنتون چخوف بزرگ عمل کنید و به جای گفتن، درستی ادعاهایتان را به کارفرما نشان دهید!
پرکاربردترین ابزارهای ساخت پورتفولیو
یکی دیگر از مهم‌ترین بخش‌های آموزش پورتفولیو، معرفی ابزارهایی است که در مسیر طراحی و ساخت پورتفولیو می‌توانند مفید واقع شوند. پس این شما و این لیستی از محبوب‌ترین نرم‌افزارهای طراحی پورتفولیو حرفه‌ای:
۱)ادوبی ایندیزاین – Adobe Indesign
بدون شک، ادوبی ایندیزاین یکی از محبوب‌ترین و همزمان جذاب‌ترین گزینه‌ها برای طراحی پورتفولیو است. یکی از مهم‌ترین مزایای این نرم‌افزار این است که می‌توانید هم خروجی PDF، هم خروجی کاغذ و هم خروجی وبسایت پورتفولیوی خود را تنظیم کنید.
دومین نقطه قوت ایندیزاین این است که به راحتی با سایر برنامه‌های ادوبی، نظیر فوتوشاپ و ایلوستریتور همخوان می‌شود. این دو دلیل باعث شده‌اند که ایندیزاین به مهم‌ترین سرفصل مسیر آموزش پورتفولیو تبدیل شود.
۲)پرو کرییِت – Procreate
پیش از هر چیز، باید به شما اطلاع دهیم که این نرم‌افزار، یکی از نرم‌افزارهای مخصوص iPad است. پس اگر از کاربران محصولات کمپانی اپل هستید و می‌خواهید یک پورتفولیو طراحی کنید، این نام را از یاد نبرید.
یکی از جذاب‌ترین نقاط قوت این نرم‌افزار، داشتن یک رابط کاربری بسیار همه‌پسند و کتابخانه‌ای است که به طور مرتب به‌روزرسانی می‌شود.
۳)ادوبی فوتوشاپ و ایلوستریتور – Adobe Photoshop and Illustrator
از میان نام‌آشنا‌ترین نرم‌افزارهای مسیر آموزش پورتفولیو می‌توان به فوتوشاپ و ایلوستریتور اشاره کرد. این دو نرم‌افزار می‌تواند بستری خوبی را برای استفاده از رندرهای شما فراهم نمایند. می‌پرسید چطور؟ به زبان ساده‌تر، شما می‌توانید به کمک این دو عضو خوشنام خانواده‌ی ادوبی نقشه‌ها، رندرها و طرح‌های خود را ویرایش نمایید. ویرایشی که بتواند کارهایتان را در پورتفولیو بی‌نقص و تماشایی جلوه دهد.
اما بسیاری از متقاضیان ما، یک سوال مشترک می‌پرسند. آن هم اینکه: چه زمانی از فوتوشاپ و چه زمانی از ایلوستریتور کمک بگیریم؟ جواب ما هم به این سوال پر تکرار، مشخص است. هرگز نباید فراموش کنید که ایلوستریتور به صورت دیاگراماتیک و یا نموداری، طراحی شده است. پس، زمانی که قرار است از طریق تصاویر سخن خود را بیان کنید، از فوتوشاپ کمک بگیرید. چرا که ایلوستریتور در طراحی و ادیت نقشه‌های و نمودارها به کار می‌رود.
نکته‌ای که نباید ناگفته بماند این است که با کمک ایلاستریتور دیگر هیچ نگرانی‌ای از بابت اندازه‌ی فایل نخواهید داشت. به علاوه، خیالتان هم راحت خواهد بود که نمودارهایتان هرگز پیکسلی به نظر نخواهد رسید؛ حتی اگر لایه‌های زیادی در کارتان داشته باشید.
۴)ایشو و بیهنس – Issuu and Behance
بعد از این که کار طراحی و ساخت پورتفولیو تموم شد، وارد مرحله‌ی انتشار می‌شوید. در این مرحله هم ابزارهای مفیدی هستند که می‌توانند به شما کمک کنند. البته، فراموش نکنید که در بسیاری از اوقات این ابزارها نادیده گرفته می‌شوند و جای آن‌ها در بسیاری از سرفصل‌های آموزش پورتفولیو خالیست!
هیچ می‌دانید که برای انتشار پورتفولیوی خود چه راه‌هایی پیش پایتان هستند؟ یکی از محبوب‌ترین راه‌ها، استفاده از پلتفرم‌های پرآوازه و جهانی‌ای مثل ایشو و بیهنس هستند. می‌دانید چرا؟ چون این دو پلتفرم ترافیک جهانی بسیار زیادی را به خود اختصاص داده‌اند. به زبان ساده‌تر، تعداد زیادی از دانشجویان، اساتید، کارآفرین‌ها و کارفرماهای سراسر جهان، این دو سایت را به عنوان یکی از منابع جستجوی همیشگی خود معرفی می‌کنند. به همین دلیل، استفاده از آن‌ها، ضریب نفوذ نمونه کارهای شما را به شدت افزایش خواهد داد.
پس، بعد از طراحی پورتفولیوی خود، سری هم به این دو سایت بزنید.
۵)طراحی وبسایت پورتفولیو – WordPress/Google sites
پیش‌تر با شما در مورد لزوم توجه به دنیای دیجیتال و داشتن یک وبسایت پورتفولیو سخن گفته بودیم. در مورد اینکه در این سال‌ها، داشتن یک وبسایت برای پورتفولیوها به ترندی محبوب تبدیل شده است، هیچ بحثی نمانده. پس ما هم آماده‌ایم که این فصل از آموزش پورتفولیو را هم با ذکر یک مثال کاربردی ببندیم.
شما می‌توانید با کمک وردپرس، یک وبسایت گوگل‌پسند برای نمایش پورتفولیوی خود بسازید. از طرف دیگر، این وبسایت هم می‌تواند تک صفحه‌ای (سینگل پیج) باشد، هم می‌تواند چندین صفحه داشته باشد. یعنی، برای طراحی، طبقه‌بندی و نمایش، دستتان کاملاً باز است. پس چه یک جوان کم‌تجربه اما جویای کار باشید، چه کوله‌باری از تجربه بر دوشتان باشد، می‌توانید از وردپرس برای پیشرفت خود کمک بگیرید.
مقالات پیشنهادی مرتبط:
۷ اشتباه رایج در جریان طراحی پورتفولیوی معماری
اپلای معماری؛ راهنمای جامع ۲۰۲۳ برای معماران
در اینستاگرام با همراه باشید
مجموعه اصول ارتباطی معمار و کافرما از تفاهم تا قرارداد
جستار هایی در حوزه معماری و کارآفرینی
کتاب کافرما ها پرواز نمی‌کنند!
