خانه fleming park ؛ پاسخی معمارانه به نیازها و خلق فضایی انعطاف پذیر

اختصاصی کانون معماران و شهرسازان: خانه fleming park  درسال ۲۰۲۰ میلادی در کشور استرالیا طراحی و اجرا گردید. گروه معماری cloud architecture studio  طراحی خانه را بر عهده داشتند. چالش اصلی طراحی، چگونگی سازگاری فضا با تغییر نیاز‌های ساکنان در گذر زمان بود. هدف معماران این بود که حداکثر انعطاف‌پذیری در طرح را به ارمغان بیاورند.

این خانه برای اقامت زوجی که پنج پسر نوجوان دارند، در نظر گرفته شده‌است. علی‌رغم اینکه مساحت خانه زیر ۲۰۰ متر‌مربع است، به‌گونه‌ای طراحی شده که فضای کافی برای خانواده‌ای ۷ نفره را داشته‌باشد. عرصه‌بندی خانه به‌گونه‌ای است که پس از نقل مکان فرزندان از خانه، فضا همچنان راحت و دنج و صمیمانه باشد. خانه مجموعه‌ای سازگار و انعطاف‌پذیر از فضا‌های مختلف است. در‌واقع، این خانه قابلیت تطبیق و پاسخگویی به نیاز‌های ساکنان در آینده را نیز دارد. این خانه‌ی زیبا مشرف به زمین فوتبال محلی و پارک سگ‌ها است.

  درنگاه نخست، این خانه‌ی ۵ اتاق خوابه بی‌شباهت به خانه‌های دوبلکس و تراس‌های ویکتوریایی ملبورن نیست. اگرچه در خانه پژواک‌هایی از تراس‌های ویکتوریایی هست، اما در اصل عرصه‌بندی بر‌اساس مدلی معکوس بنا شده‌است. به طوری که فضاهای عمومی نشیمن و آشپزخانه در سطوح بالاتر قرار دارد. عمده‌ی فضاهای خصوصی نیز در طبقه پایین جانمایی شده‌است. نور و هوای آزاد مشخصه‌ی‌ اصلی فضا‌های نشیمن خانواده در طبقه‌ی بالا است. منظره‌های متفاوتی از قاب‌های این طبقه قابل تماشا است؛ اعم از درختستان، بام‌ها، کودکان درحال بازی. فضا‌های خواب و استراحت در طبقه‌ی همکف پیش‌بینی شده‌است. این طبقه خنک‌تر، تاریک‌تر و ساکت‌تر از فضاهای نشیمن پر رفت‌ و آمد خانه است. این طرح، دو ورودی‌ جداگانه و پارتیشن‌های متحرک دارد.

اتاق های پروژه

 اتاق‌ها در یک سلسله‌مراتب خطی جانمایی شدند. اتاق خواب‌ها سازگار و انعطاف‌پذیر طراحی شدند. به گونه‌ای که عملکردهای دیگری مانند میزبانی از مهمانان یا کار در خانه به راحتی فراهم می‌شود. از۵ اتاق خواب تعبیه شده، ۲ اتاق خواب به شکل اتاق‌های مرسوم و متداول است. مجموعه اتاق خواب اصلی در انتهای طبقه همکف قرار دارد. یک پاسیو نیز نور طبیعی را به این اتاق خواب هدایت می‌کند. یک اتاق خواب ۲ تخته نیز در فضای میانی خانه و جلوی اتاق اصلی جانمایی شده‌است.

یک اتاق دیگر نیز نزدیک ورودی جانمایی شده‌است. این فضای انعطاف‌پذیر در طبقه‌ی همکف می‌تواند توسط پارتیشن تفکیک فضایی شود. این اتاق قابلیت تفکیک شدن به ۲ اتاق خواب را دارد. این پارتیشن را می‌توان در صورت عدم نیاز به اتاق خواب برچید. در این صورت این اتاق می‌تواند به عنوان یک دفتر کار مورد استفاده قرار گیرد. این فضا مساحت قابل ملاحضه‌ای دارد. نحوه‌ی جانمایی اتاق امکان حفظ حریم خصوصی را به خانواده می‌دهد. اهالی خانه می‌توانند جلسات کاری خود را در این اتاق برگزار کنند، بدون این‌که حریم خصوصی آنها به خطر بیافتد. این فضا همچنین می‌تواند به عنوان یک اتاق خواب یک نفره، یا یک فضای تدریس و آموزشی استفاده شود (فضایی که در دوره‌ی همه گیری کرونا نیز نیاز به آن احساس شد).

اتاق خواب پنجم در طبقه‌ی بالا و در یک آپارتمان کوچک مستقل واقع شده‌است. ورودی جداگانه‌ای برای این میکرو آپارتمان تعریف شده‌است. این ورودی از طریق راه پله خارجی خود قابل دسترسی است. این فضا می‌تواند پذیرای مهمانان مختلفی شود. این میکرو آپارتمان می‌تواند محل اقامت یک دانشجو باشد. فضا‌ی اسکان اقوام مسنی که نیاز به حمایت دارند نیز توسط این آپارتمان تامین می‌شود. علاوه بر این، این میکرو آپارتمان قابلیت این را دارد که به طور موقت به گردشگران اجاره داده شود.

وحدت رویه در طراحی فضای داخلی و فرم معماری

خانه نیازمند یک تفکیک فضایی پیچیده و هم‌پوشانی فضا‌های عمومی و خصوصی بود. فضا‌های عمومی نشیمن خانه در طبقه بالاپیشبینی شده‌بود. به همین دلیل نحوه‌ی سیرکولاسیون در فضای خصوصی طبقه همکف، یکی از عوامل اصلی طرح‌ریزی خانه محسوب می‌شد. برای استفاده هر چه بیشتر، این فضای پیچیده شامل نورگیر‌های مختلف، آتریوم‌ها، تراس‌ها و پاسیوها است. ویُد‌ها باعث ایجاد حس مکان و افزایش کارآمدی در این فضای کوچک می‌شود. در این فضا رابطه‌ی حسی بین استفاده کننده از فضا و فضای معماری به خوبی بر قرار شده‌است. فضاهای پیچیده توسط تعریف مناسب عرصه‌بندی و سلسله‌مراتب و ایجاد حس خوانایی برای مخاطب ساده‌سازی شده‌است. ادبیات فضا برای مخاطب قابل خوانش است.

کانسپت اولیه خانه یک مکعب مرتفع، لایه‌بندی شده و کشیده است. ارتباطات عملکردی فضا در این خانه به درستی تأمین شده‌است.  فرم معماری خانه حس در برگیرندگی را برای مخاطب ایجاد می‌کند. این مشخصه سبب خوانایی، جهت‌یابی و در نتیجه قابل درک شدن فضا شده‌است. یک سری حرکات عمودی در قالب پله‌ها و وُید‌ها ارتباط بین طبقات را به وجود می‌آوردند. این طرح باعث می‌شود انسان‌ها با نگاهی اجمالی و کنجکاوانه در جریان اتفاق‌های خانه قرار گیرند. افزایش وسعت دید و ارتباط بصری با پیرامون در سطوح مختلف برقرار گشته است. این لایه‌بندی بصری ارتباط بین پاسیوها و وُید‌ها را با محیط بیرون برقرار می‌سازد. فضای خانه برای ارتباط و لمس هرچه بیشتر آسمان، باران و تلالو پرتو‌های نور مهیا شده‌است.

طراحی برای سایت‌های کوچک با شرایط محدود فرصت تقویت ارتباط‌ها را فراهم می‌کند. ارتباط‌ها با استفاده از درهم‌تنیدگی و هم‌پوشانی لایه‌های معماری ایجاد می‌شود. رویکرد چندلایه‌ای در نمای خارجی خانه هم در پیش گرفته شد. نما شامل تو رفتگی‌ها و بیرون‌ زدگی‌های متعدد است‌. دیوارها و کف‌ها برای قاب کردن مناظر و یا به عنوان جان پناه فضا بیرون زده‌اند‌. فضاها و عناصر درون فرم اولیه جعبه مانند شکل گرفته‌اند. فرم اولیه توسط وُید و حیاط‌های داخلی برش خورده است. به همین روش نیز پس آمدگی وپیش آمدگی‌ها برای القای تفاوت و جذابیت در فرم به کار گرفته شده‌است.

سقف شیبدار خانه

یک سقف شیب‌دار در جبهه‌ی جانبی خانه تعبیه شده‌است. این سقف شفافیت و روشنایی مورد نیاز فضای داخلی را تامین کرده است. تراس جلوی خانه با یک حرکت افقی شاخص از نمای جنوبی بیرون زده است. سایبان‌های متحرک تراس، فضای نشیمن را تعریف می‌کنند. پرتوهای نور‌ی ساطع شده از سایبان، شرایط را طبق چرخه‌ی روز‌ها و فصل‌ها تعدیل می‌کند. این خانه نمود معماری ارگونومیک و سازگار با نیاز‌های انسانی است. این معماری ارگونومیک حومه‌ی شهر، هر روزه با حرکات و تغییرات ساده پاسخی نوآورانه و کارآمد به نیازها می‌دهد.

متریال به کار رفته در پروژه

پالت متریال، منعکس کننده‌ی یک طرح تجربی بر اساس زیبایی شناسی معمار است. معمار در انتخاب متریال‌ها رویکرد صنعتی را در پیش گرفت. بلوک‌های بتنی، ورق‌های فولادی، چوب الوار و تخته‌های سه لا به عنوان متریال‌های اصلی انتخاب گردیدند.  این پالت متریال غیر متعارف، احساسی متعادل از گرمی و دوام و پایداری را القا می‌کند. بسیاری از این متریال‌ها در فضای داخلی نیز خام و دست‌نخورده باقی ماندند. این کار باعث تجربه و لمس بافت و زمینه می‌شود. انتخاب این متریال‌ها صرفه اقتصادی را نیز به همراه داشته است.

مواد و مصالح نماد سادگی و خلوص خانه است. این پالت ساده با الگو و رنگ فراوان ترکیب شده‌است. در نهایت فضایی شاد و سرزنده  برای خانواده‌ای پر جنب و جوش فراهم شده‌است. در عین حال فضایی هنرمندانه و آرامش‌بخش نیز در خانه حاکم است. خانه با نوآوری در طراحی به عنوان پروژه‌ای انعطاف‌پذیر، جایگاه ممتازی در جهان به دست آورده است.

منبع: archdaily.com

مریم وکالتی