خانه امن و عاری از ویروس به کمک فناوری!
اختصاصی کانون معماران: امروزه با شیوع بیماری همه‌گیر COVID-19، ساکنان کره‌خاکی در خانه هم از خطر انتقال ویروس در امان نیستند. با توجه به اینکه یکی از راه‌های انتقال ویروس هوا است، تهویه‌ی اماکن سربسته، خانه ها و همچنین اماکن عمومی، مهم هستند. در این مقاله به اشعه‌ی فرابنفش و فناوری لامپ‌های ضدعفونی‌کننده به عنوان راهکاری برای ایجاد محیط سالم و خانه امن در آینده پرداخته‌ایم.
در فیلم‌های ژانر ویران شهری، به تصویر کشیدن آسمانی پر از مه غلیظ اتفاقِ معمولی است. در این سبک از فیلم‌ها اغلب نور خورشید مسدود شده و صحنه‌ها جو تاریکی می‌گیرند. درفیلم‌های Blade Runner و Black Mirror، کمبود خورشید آینده‌ای را به نمایش می‌گذارد که ترجیح می‌دهیم در آن زندگی نکنیم. خورشید منبع عظیم نور و گرمایی است که برای بقای سیاره‌ی زمین و موجودات زنده‌ی آن ضروری است. ما تنها با مصرف ذره‌ای از انرژی خورشید برق تولید می‌کنیم. نور خورشید همچنین چرخه‌ی شبانه‌روزی ما را تنظیم می‌کند که بر روحیه‌ی ما تأثیر می‌گذارد.
اخیرا انسداد نور آفتاب و ویران‌شهری به یک پدیده‌ی نسبتاً رایج تبدیل شده است. این بدلیل آتش‌سوزی‌های اخیر جنگل‌ها و آلودگی‌های صنعتی در برخی از شهرهای بزرگ است. ساکنان به سبب این پدیده از آفتاب در ساعات زیادی از روز محروم میشوند. حال، با همه‌گیریCOVID-19، ما در حال زندگی در نمایشی هستیم که تعداد کمی از نویسندگان داستان‌های علمی_تخیلی می‌توانستند پیش‌بینی کنند. با این وجود، فن‌آوری‌ها و راه‌حل‌های جدیدی در تلاش‌اند که این دشمن نامرئی را مهار کنند. آیا خورشید یا به طور خاص اشعه‌ی ماورا بنفش می تواند ویروس‌ها و باکتری‌ها را از بین ببرد؟ آیا می‌تواند ویروس کرونا را از بین ببرد؟
پاسخ به این پرسش آسان نیست. خورشید می‌تواند برخی از ویروس‌هایی را که برای مدت زمان طولانی در معرضش قرار می‌گیرند، از بین ببرد. رطوبت در محیط‌های در معرض خورشید کمتر است و این خود از تکثیر قارچ‌ها و باکتری‌ها جلوگیری می‌کند. اشعه‌ی فرابنفش دلیل این پدیده است.
اشعه‌ی فرابنفش و انواع آن
اشعه‌ی فرابنفش (UV) در مقایسه با نور مرئی که با چشم میتوانیم ببینیم، فرکانس نوری بالاتری دارد. بنفش، رنگ بالاترین فرکانسی است که چشم انسان می‌تواند درک کند، دلیل نامگذاری فرابنفش همین است. نور فرابنفش بین نور مرئی و اشعه X در طیف الکترومغناطیسی است.
اشعه‌ی فرابنفش به سه قسمت UVA، UVB و UVC تقسیم می‌شود.UVA و UVB برای پوست مضرند. در هشدارهای تابش آفتاب تابستان و بر روی برچسب ضد آفتاب‌ها می‌توان آنها را دید. پرتوهای UVA طولانی‌ترین طول موج (۳۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر) را دارند. این پرتوها توسط لایه ازن جذب نمی‌شوند و بیشترین مقدار را در مقایسه با اشعه‌های دیگر در سطح زمین دارند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور UVA منجر به پیری می‌شود و به پوست آسیب می‌رساند. UVB باعث آفتاب سوختگی می‌شود اما با این حال در تولید نوعی ویتامین D D3)) به پوست کمک می‌کند. این اشعه در تابستان شیوع بیشتری دارد و فقط بخشی از آن توسط جو جذب می‌شود.
تابش UVC کاملاً توسط لایه ازن جذب می‌شود و به همین دلیل به طور طبیعی در زمین یافت نمی‌شود. این تابش در از بین بردن مواد ارثی و ذرات ویروسی با خاصیت ضد باکتری در انسان موثر است. به همین دلیل، به طور گسترده برای ضد عفونی کردن مواد جراحی و فرآیندهای تصفیه آب و هوا استفاده می‌شود. این ضد عفونی با استفاده از لامپ‌های مخصوص آبی‌فامی انجام می‌شود. در این روش محیط با نور پر شده و اکثر میکروارگانیسم‌های موجود از بین می‌‌روند.
دانشمند و دکتر، نیلز ریبرگ فینسن مسئول کشف اثرات این نوع اشعه بوده است. وی در ۱۹۰۴، برای درمان عفونت‌ها و بیماری‌های باکتریایی از اشعه‌ی فرابنفش استفاده کرده است. از همین رو هم، جایزه‌ی نوبل پزشکی به او اهدا گشته است.
فناوری لامپ‌های ضدعفونی کننده
در ۲۰۲۰، چندین لامپ ضدعفونی کننده UVC با هدف استفاده در فضاهای بیمارستانی و محیط‌های خانگی، به بازار عرضه شده‌اند. این اشعه‌ها می‌توانند برای انسان‌ها، حیوانات و گیاهان بسیار خطرآفرین باشند. می‌توانند در سلول‌ها تداخل ایجاد کنند، منجر به جهش و بیماری‌های بسیار جدی گردند. به همین دلیل، این محصولات باید با احتیاط و مطابق با استانداردهای سازنده مورد استفاده قرار گیرند. به طور مثال، هنگام استفاده از لامپ‌ها، اتاق باید کاملاً خالی باشد. سیستم مترو نیویورک مانند برخی از شرکت‌های هواپیمایی از این فناوری برای تمیز کردن واگن‌های خود استفاده می‌کند. فضاهای با ترافیک بالا و تهویه‌ی ضعیف شرایط بالقوه‌ی خطرناکی برای شیوع بیماری‌اند.
فناوری لامپ‌های ضد عفونی‌کننده به خوبی شناخته شده و از آن به طور گسترده استفاده می‌شود. با این حال این فناوری فقط ویروس را از گردش در محیط پیرامون خودش(لامپ) دور می‌کند. شکل اصلی انتقال ویروس همچنان از طریق تماس نزدیک با یک فرد بیمار است. این ویروس هنگام صحبت، سرفه و عطسه از طریق قطرات تنفسی پخش و منتقل می‌شود. در واقع، فناوری گفته شده در جلوگیری از گسترش میکروارگانیسم‌های ناخواسته در فضای اطراف خود لامپ‌ها، بسیار موثر است. اینکه جهان با بیماری همه‌گیر اخیر تغییر کرده است، غیرقابل انکار است. این موضوع منجر به نگرانی‌هایی درباره‌ی ویژگی‌های محیط بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها و اقداماتی در تبدیل آنها به فضاهای دیگر شده است.
آیا معماران با توسعه فناوری‌های ایمن‌تر، برای کمک به ایجاد فضاهای سالم در آینده به استفاده از اشعه‌های کنترل‌شده مجبور‌اند؟
مطالب پیشنهادی:
۶ تغییری که ویروس کرونا به طراحی خانه های ما تحمیل کرد
منبع: archdaily.com
محدثه فتح اللهی
در اینستاگرام با همراه باشید
مجموعه اصول ارتباطی معمار و کافرما از تفاهم تا قرارداد
جستار هایی در حوزه معماری و کارآفرینی
کتاب کافرما ها پرواز نمی‌کنند!
