راهنمای معماران جوان : مدل سازی رفتار در معماری

اختصاصی کانون معماران و شهرسازان: بسیاری از معماران تصور می‌کنند که کار مدل ‌سازی در ارائه‌ی یک ساختار ثابت خلاصه می‌شود. اما در واقع اینطور نیست. آنچه که شما، به عنوان یک معمار جوان، طراحی می‌کنید، بستری است برای به وقوع پیوستن برخی از اتفاقات. امروزه، شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی در حوزه‌ی پردازش داده هستیم. حالا دیگر می‌توان تمام اتفاقاتی را که ممکن است در یک فضای خاص رخ بدهد، پیش‌بینی و تحلیل نمود. این خبر خوبی برای متخصصان صنعت معماری است! ما هم تصمیم گرفته‌ایم که در قسمت دوم از مجموعه مقالات راهنمای معماران جوان، به بررسی مفهوم مدل‌ سازی رفتار در معماری بپردازیم. پس با ما همراه باشید!

برنامه‌های مدل‌ سازی رفتار از الگوریتم‌های پیچیده‌ای استفاده می‌کنند. این الگوریتم‌ها از دقت و صحت قابل توجهی برخوردارند. بر همین اساس، می‌توانند نحوه‌ی حرکت افراد در فضا را (تحت شرایطی خاص) پیش‌بینی کنند. در اغلب اوقات، از آن‌ها برای تحلیل طراحی ساختمان‌هایی استفاده می‌شود که جمعیت زیادی را در جای می‌دهند. به عنوان مثال: مراکز حمل‌ونقل، استادیوم‌ها و نمایشگاه‌ها! با این وجود، دامنه‌ی رویدادها و ساختمان‌هایی که به مدل ‌سازی رفتار روی می‌آورند، روزبه‌روز در حال گسترش است. با افزایش سودمندی‌های این قبیل برنامه‌ها، معماران بیش از گذشته مشتاقند که مدل‌ سازی رفتار را در طرح‌های خود ادغام کنند.

ریشه‌های مدل‌سازی رفتار چگونه شکل گرفت؟

از نظر تاریخی، ریشه‌های علم مدل ‌سازی رفتار به گروه‌های تحقیقاتی‌ای همچونSpace Syntax بازمی‌گردد. می‌توان گفت که برنامه‌های مدل ‌سازی رفتار، از همکاری مشترک شرکت‌های نرم‌افزاری و موسسات علمی‌ای نظیر SimWalk شکل گرفته‌اند. البته در این میان، نباید نقش گروه‌های تحقیق و توسعه‌ای نظیر Flow و غول‌های مهندسی‌ای مثل Arup را نادیده گرفت.

پایه و اساس الگوریتم‌های به کار رفته در هر کدام از برنامه‌های مدل‌ سازی رفتار، با دیگری متفاوت است. به عنوان نمونه، الگوریتم‌های برنامه‌ی LEGION از هزاران ساعت ویدیوی ضبط شده از عابران پیاده استخراج شده‌اند. این در حالی است که برنامه‌ای مثل STEPS از روش‌های اختصاصی حاصل از مطالعات دنیای واقعی، استفاده می‌کند.

وجه مشترک تمامی این نرم‌افزارها، استفاده از مدلسازی عامل بنیان است. این یعنی در این برنامه‌ها، هر کدام از افراد مختلف به وسیله‌ی مجموعه‌ای از داده‌ها نمایندگی می‌شوند. البته فراموش نکنید که این نمایندگی، حاصل یک شبیه‌سازی واقعی و یک‌به‌یک است! تعداد عامل‌ها و مشخصات هر کدام از آن‌ها، می‌توانند عددی بین یک تا صدها هزار را پوشش دهند. در واقع، تنها محدودیتی که در این راه وجود دارد، مربوط به قدرت سیستم‌های پردازش می‌شود.

یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های استفاده از مدل‌ سازی رفتار در معماری، پروژه‌ی فرودگاه بین‌المللی پکن است. شرکت معماران زاها حدید برای طراحی این فرودگاه از مدل‌سازی رفتار استفاده کرد. در واقع، آن‌ها برای آزمایش رفتار عابرین پیاده در نقاط مختلف فرودگاه به مدل ‌سازی رفتار روی آوردند.

ابزارهای مدل‌سازی رفتار چگونه توسعه می‌یابند؟

برنامه‌های مدل ‌سازی رفتار، همچون تمامی برنامه‌های دیگر، روزبه‌روز در حال پیشرفت هستند. تقریباً در طی یک دهه‌ی گذشته، نمودارهای دو بعدی مدل ‌سازی رفتار، به مدل‌هایی عظیم، سه بعدی و پیچیده تبدیل شده‌اند. حالا دیگر برنامه‌هایی مانند Flow، امکان ادغام گسترده‌ی داده‌های خود با BIM (مدل‌سازی اطلاعات ساختمان) را فراهم کرد‌ه‌اند. از سوی دیگر، می‌توان مشاهده کرد که محیط برنامه‌ی Steps هم به مرور زمان ساده‌تر و کاربرپسندتر شده است. این یعنی ابزارهای مدل‌سازی رفتار، قصد دارند توجه معماران حوزه‌های مختلف را به خود جلب نمایند. نکته‌ی دیگر اینکه، آن‌ها تمامی حوزه‌های معماری را هدف گرفته‌اند، از مسکونی و تجاری، تا ساختمان‌های بزرگ مقیاس عمومی!

نقش مدل‌ سازی رفتار در آینده‌ ی صنعت معماری چیست؟

در ابتدایی‌ترین سطح، معماران می‌توانند از مدل ‌سازی رفتار برای آزمایش رویکردهای پیشگیرانه‌ استفاده کنند. رویکردهایی که منجر به تغییرات بزرگی در نتیجه‌ی نهایی طراحی خواهند شد. اما در بهترین حالت، مدل ‌سازی رفتار می‌تواند مستقیماً به اخذ تصمیمات بزرگ طراحی منجر شود. به زبان ساده‌تر، اگر تکنولوژی با سرعت فعلی پیشرفت کند، تصور ایجاد فشاری چند برابری بر معماران، سخت نیست! از طرفی، تحقیقات چند دهه‌ی گذشته، پیرامون ردیابی حرکات چشم و… می‌توانند پتانسیل‌های مدل‌ سازی رفتار را اثبات نمایند. به این ترتیب، می‌توان پیش‌بینی کرد که مدل‌ سازی رفتار، دروازه‌ای برای ایجاد تحول در طراحی معماری است!

ناگفته پیداست که پتانسیل‌های پیدا و پنهان این تکنولوژی، توانایی جایگزین شدن با برخی تصمیمات شهودی معماران را دارد. معمارانی که از این روش (و سایر ابزارهای نوین طراحی مبتنی بر شواهد) استفاده کنند، می‌توانند مرزهای جدیدی را برای کار خود مشخص کنند؛ و از این راه، کمک شایانی به افزایش کیفیت طراحی معماری در سراسر جهان خواهند کرد.

منبع: https://architizer.com

نادیا کریمی