خلوتگاه هنرمند، هنر تاب‌آوری در ساحل بمبئی
اختصاصی کانون معماران و شهرسازان: بسیاری از مناطق ساحلی در سرتاسر جهان با معضل بزرگی روبرو هستند. با درنظر گرفتن واقعیت بالاآمدن سطح آب دریاها، چگونه باید با مشکل تراکم و افزایش جمعیت در این مناطق مواجه‌شد؟ با این حال، مناطق ساحلی از مطلوب‌ترین مکان‌ها برای کار و زندگی به شمار می‌روند. در واقع این مناطق هم به جهت امرار معاش و هم به لحاظ شرایط محیطی پر سود، جذاب هستند. بنابراین مهم است در نظر بگیریم در چه مکانی فعالیت ساختمانی می‌تواند صورت بگیرد؛ چرا که تاب‌آوری در برابر آینده‌ای نا معلوم را شکل می‌دهد. همچنین باید روش‌های ساخت و مصالحی به کار برده شود که کمترین تاثیر را بر اکوسیستم آسیب پذیرشان داشته باشند. موقعیت خلوتگاه هنرمند بمبئی در سوی دیگر خلیج بمبئی در هند نیز از همین نوع است.
از آن‌جایی که دسترسی به آن نسبتا دشوار می‌باشد، همچنان شخصیت روستایی و زراعتی خود را حفظ کرده‌است. علاوه بر این در مقایسه با سایر مناطق بمبئی، این منطقه تا حدودی دارای خط ساحلی است. اینجا، خلوتگاه هنرمند بمبئی، می‌خواهد به مکانی تبدیل شود که هنرمندان بتوانند در یک محیط طبیعی و وسیع کار کنند؛ جایی که دور از نیازهای جسمی و روحی کلانشهر جهانی است. با این‌حال، با وجود منظره‌ی شهر بمبئی در سوی دیگر خلیج، این منطقه هنوز حس ارتباط با شهر را دارد.
سایت پلان
سایت پلان محوطه خلوتگاه هنرمند در یک مزرعه درختان نارگیل نزدیک ساحل واقع شده است. به دلیل کاهش سطح آب‌های زیر‌زمینی، این منطقه با مشکل آب های زیر زمینی شور در ماه‌های تابستانی مواجه است. برای پر کردن ذخایر آب زیر زمینی با آب شیرین، یک حوضچه برداشت آب در میانه محوطه ساخته شده است. این حوضچه سطح آب زیر زمینی را مجددا تغذیه می‌کند. همچنین، این استخر میزان قابل توجهی از ماهی ها و پرندگان را به خود جلب می‌کند. در طول زمین، سه منطقه، برنامه‌ریزی برای محوطه را تعیین می‌کند، بخش مسکونی موقت، بخش فضای کاری، و منطقه مسکونی برای اقامت بلند‌مدت. این برنامه‌ریزی ، مجموعه‌ای از سازه‌های موقت برای جای دادن این فعالیت‌ها در نظر می‌گیرد.
سبک وزن
با‌توجه به ظرفیت پایین خاک و سیل‌های گاه‌به‌گاه در این منطقه، سازه فولادی سبکی، ساختمان را از زمین بلند می‌کند. در فرآیند اجرای پروژه، به منظور کاهش اختلال در حین ساخت، عملیات ساختمانی خارج از محوطه به کار گرفته شده‌است. بدین‌منظور، تمامی اتصالات میان قطعات فولادی مختلف به صورت پیچ و مهره طراحی شده است. ستون‌ها بر روی تختهسنگهایی قرار گرفته‌اند که از پروژه ساختمانی دیگری در آن ناحیه تامین شده است. یک میله فولادی، ستون‌ها را در فرورفتگی تراشیده شده در تخته سنگ‌های بازالت نگه می‌دارد. این شیوه ساخت، این امکان را می‌دهد که در صورت تمایل، ساختمان در ارتفاعی بالاتر مجددا ساخته شود.
خلوتگاه هنرمند بمبئی، تجسمی از یک فضای جمعی است؛ یک آزمایشگاه هنری که هدف آن گرد‌هم‌آیی هنر، بوم‌شناسی و جامعه است. این خلوتگاه، افرادی با پیشینه‌های مختلف را در کنار هم جمع می‌کند تا به شیوه‌ای خلاقانه و انتقادی در اشکال گوناگون بیان هنری شرکت کنند. ازاین‌رو، این فضا بازتابی از اندیشه” گردهم آمدن” خواهد بود. علاوه بر این، هدف آن، الهام بخشیدن به تفکر، آرامش، خلاقیت و احساس تعلق است.
کلبه‌ی گرمسیری
کارگاه هنرمند “کلبه گرمسیری” با ابعاد ۱۰×۱۲ متر و دارای دو سقف است که هریک شش‌متر ارتفاع دارند. دو نورگیر خورشیدی قسمت بالایی سقف هرمی شکل را جدا می‌کنند. با تغییر جهت نورگیرهای سقفی به صورت نامتقارن، فضای زیرین از منظر تجربی به دو بخش مجزا تقسیم می‌شود. اتاق‌انباری با تجهیزات چاپ اسکرین، فضای زیر شیروانی اضافی را به همراه یک فضای کاری در بالای آن بوجود می‌آورد.
در حالیکه پایه‌ها، ستون‌ها و تیرها از فولاد گالوانیزه ساخته شده‌اند، سازه‌ی سقف خلوتگاه از تیرهایVشکل بامبو تشکیل یافته است. بامبوهای هندی اغلب اشکال و قطرهای نامنظمی دارند. برای پرهیز از بی‌نظمی طبیعی اشکال بامبوها، طرح تیرچه‌های سقفی از یک الگوی زیگ‌زاگ پیروی می‌کند. این طرح در عین حال مقاومت قاب سازه‌ای را نیز افزایش می‌دهد. با وجودی که چارچوب خلوتگاه از داخل فضا نمایان است، از بیرون، یک پوشش سبک سیمانی چارچوب خارجی بامبوها را می‌پوشاند.
یک نورگیر در بالای سقف با سلول‌های خورشیدی، انرژی خلوتگاه را تامین کرده و هوای گرم را از فضای پایین‌تر به بالا هدایت می‌کند. این صفحات خورشیدی به گونه‌ای در کنار هم قرار گرفته‌اند که ویژگی فنی‌شان بر طراحی غلبه نمی‌کند. همچنین، این نورگیرخورشیدی قابلیت باز شدن دارد و گردش و جریان طبیعی هوا را در میان کارگاه‌ها تسهیل می‌کند.
تاب آوری
انعطاف پذیری، شاخص مهمی برای یک فضای کارگاهی بدون برنامه‌ی مشخص محسوب می‌شود. ازین رو، صفحات دیواری متحرک می توانند به هریک از ستون‌های مدولار متصل شوند و امکان تغییر فضاها را فراهم سازند. این صفحات تخت چوبی، فضاهای خلوتگاه را از در برابر باران و تابش مستقیم خورشید (در جایی که مطلوب نیست) محافظت می‌کنند. برحسب نیاز، از کارگاه هنرمندان می‌توان به عنوان یک واحد کارگاه بزرگ، چند کارگاه همزمان و یا یک فضای نمایشگاهی استفاده کرد. در کنار سیستم ساختمانی انعطاف پذیر و آرایش قابل تغییر فضاها، این کارگاه، ساختمانی آماده برای آینده است که می‌تواند خود را با سیالیت برنامه‌ریزی هنری و عدم قطعیت محیط پیرامون سازگار سازد.
منابع:
ثمینه علیزاده اشرفی
در اینستاگرام با همراه باشید
مجموعه اصول ارتباطی معمار و کافرما از تفاهم تا قرارداد
جستار هایی در حوزه معماری و کارآفرینی
کتاب کافرما ها پرواز نمی‌کنند!
