لیست شرکت های معماری در مشهد ۱۴۰۳

اختصاصی کانون معماران: در سال‌های اخیر، شهر مشهد به‌عنوان یکی از مراکز مهم توسعه شهری در ایران، شاهد رشد چشمگیری در حوزه معماری و ساخت‌وساز بوده است. بر اساس آمارهای موجود، تعداد شرکت‌های معماری و مهندسی فعال در این شهر به بیش از ۱۰۰ شرکت رسیده است. از طرفی، با بررسی نمونه‌های اجرا شده توسط شرکت های معماری در مشهد می‌توان با سبک و سیاق معماران و کارفرمایان این شهر آشنا شده و یا حتی برای طراحی ساختمان‌های بعدی الهام بخش باشد.

جهت بررسی نمونه های ساخته شده و لیست شرکت های معماری در مشهد با ما همراه باشید.

نمونه موردی

در این بخش، به بررسی خانه کارائوکه و پروژه آفتاب مایل طراحی شده توسط دفتر طراحی مان، مجتمع مسکونی افرا طراخی شده توسط دفتر معماری برساو و خانه پنجره طراحی شده توسط دفتر معماری افشین خسرویان و همکاران خواهیم پرداخت.

مقاله پیشنهادی برای مطالعه: لیست بهترین شرکت های معماری در ایران

۱- خانه کارائوکه (Karaoke House) – دفتر طراحی مان- ۲۰۲۴

دفتر مان در طراحی این خانه، ابتدا در پی پاسخ به یک پرسش بنیادین بود: چگونه می‌توان رویکردهای معماری دهه‌های گذشته، به‌ویژه معماری خانه‌های ایرانی دهه ۱۹۷۰، را بازنگری کرد؟ بدون آنکه به ارزش‌گذاری‌های نوستالژیک متکی شود که صرفاً احساسات گذرا را برمی‌انگیزند، این پروژه به دنبال راهکاری برای احیا و بهره‌گیری مجدد از عناصر فراموش‌شده‌ای بود که در اثر گسترش تولید انبوه یا نیروهای اقتصادی و بازار از میان رفته‌اند—عناصری که در دوام، عملکرد صحیح و مقاومت در برابر فرسایش نقش بسزایی داشته‌اند. نمونه مشخص در این پروژه، تفکیک مناسب فضاهای عملکردی و جایگزینی متریال‌های مصنوعی و رزینی با مصالح فراموش‌شده‌ای نظیر سیمان شسته است که اجرای آن مستلزم مهارت استادکاران است. همچنین، استفاده از مصالحی با ابعاد کوچک‌تر در پوشش‌ها به‌دلیل عملکرد بهتر آن‌ها در برابر انقباض و انبساط مورد توجه قرار گرفت.

در ادامه، توجه به ضرورت‌های زمینه‌ای پروژه در دستور کار قرار گرفت. این خانه در محله «نخریسی» مشهد، که از نظر اقتصادی کمتر توسعه‌یافته است، قرار دارد. با در نظر گرفتن ویژگی‌های این محله و سایت پروژه، مشخص شد که به دلیل منظر شهری نامنسجم و نازیبا و عرض کم کوچه، حذف دید از داخل به بیرون و حداکثر بستن نما می‌تواند امنیت را افزایش داده و از هرج‌ومرج بصری درون فضا بکاهد. این تصمیم به شکل‌گیری سه عنصر اصلی در این خانه انجامید که همگی حول تأمین نور طبیعی و تهویه مناسب، ایجاد دیدهای داخلی و سامان‌دهی پیوستگی فضایی شکل گرفته‌اند.

مقاله پیشنهادی برای مطالعه: لیست شرکت های دکوراسیون داخلی در مشهد

۲- پروژه آفتاب مایل (The oblique Sunshine)- دفتر طراحی مان – ۲۰۲۲

موضوع این پروژه از موضوعات معمول در حوزه معماری فاصله دارد. پیش از این، دفتر مان تجربه ورود به فرآیند طراحی و ساخت را به‌عنوان سرمایه‌گذار در بخش کوچکی از یک ساختمان داشت، اما انگیزه ساخت مستقل، دفتر را به سمت بهره‌گیری از ظرفیت‌های خود از طریق یک قرارداد مشارکت در ساخت سوق داد.

این نوع قرارداد که در ایران رایج است، به مالک زمین این امکان را می‌دهد که زمین خود را در اختیار یک گروه یا فرد سازنده قرار دهد و در ازای آن، سهم مشخصی از بنای ساخته‌شده را دریافت کند. با وجود رضایت مالکان پس از اتمام پروژه، دفتر مان با چالش‌های جدی مواجه شد که منجر به تغییرات اساسی در ساختار آن گردید.

چالش اصلی، یافتن پاسخی رضایت‌بخش به این پرسش بود: آیا راهکارهای معماری و ارزش نقشه‌های ارائه‌شده از سوی دفتر معماری، تحت فشار مسائل متعدد حقوقی و مالی پروژه، همان کیفیت و جایگاهی را حفظ می‌کنند که پیش از ورود به این نقش تجربه شده بود؟ اگرچه پاسخ به این سوال ساده نیست، اما می توان گفت که این تجربه پتانسیل تغییر دیدگاهشان را نسبت به کار داشت.

مقاله پیشنهادی برای مطالعه: لیست شرکت های طراحی داخلی در مشهد

۳- مجتمع مسکونی افرا – دفتر معماری برساو – ۲۰۲۳

موضوع این پروژه با موضوعات رایج در حوزه معماری تفاوت دارد. پیش از این پروژه، دفتر معماری بارساو تجربه ورود به فرآیند طراحی و ساخت را به‌عنوان سرمایه‌گذار در بخشی کوچک از یک ساختمان داشت. اما انگیزه ساخت مستقل، این مجموعه را بر آن داشت تا از توانمندی‌های خود از طریق یک قرارداد مشارکت در ساخت بهره بگیرد.

این نوع قرارداد، که در ایران رایج است، به مالک زمین امکان می‌دهد که زمین خود را در اختیار یک گروه ساختمانی یا فرد قرار دهد و در ازای آن، سهم مشخصی از زیربنای احداث‌شده را دریافت کند. با وجود رضایت مالکان پس از اتمام پروژه، دفتر بارساو با چالش‌های جدی مواجه شد که منجر به تغییرات اساسی در ساختار آن گردید.

چالش اصلی یافتن پاسخی رضایت‌بخش برای این پرسش بود: آیا راهکارهای معماری و ارزش طرح‌های ارائه‌شده توسط دفتر معماری، تحت فشار مسائل متعدد حقوقی و مالی پروژه، همانند آن چیزی به نظر می‌رسند که پیش از برعهده گرفتن این نقش تجربه شده بود؟

پاسخ به این پرسش ساده نیست، اما می‌توان گفت که این تجربه توانسته است نگاه این مجموعه را نسبت به فعالیت‌های خود تغییر دهد.

۴- خانه پنجره – دفتر معماری افشین خسرویان و همکاران – ۲۰۱۹

این خانه به‌عنوان ساختمانی چهارطبقه بر روی زمینی به مساحت ۲۵۰ مترمربع تعریف شده است. اهداف این پروژه بر یافتن پاسخی متفاوت برای دید، منظر، اشراف و حریم خصوصی متمرکز بوده‌اند.

این پروژه با الهام از معماری برون‌گرای ایرانی که در روستاهای قدیمی اطراف مشهد از جمله کنگ و ازغد و همچنین در مناطق توسعه‌یافته‌تر شمال ایران دیده می‌شود، به‌عنوان یک لُجیا و یک پنجره طراحی شده و یک تراس کوچک‌تر نیز در طبقه دوم قرار گرفته است.

طراحی مشبک این پنجره با الگوگیری از مدل‌های ایرانی و در عین حال با بهره‌گیری از هندسه‌ای مدرن انجام شده که ضمن ایجاد چشم‌اندازی گسترده به اطراف، حریم خصوصی را به‌درستی حفظ می‌کند. در لایه‌ای بیرون از فضای خصوصی، تراس‌ها تعامل اجتماعی فراموش‌شده‌ای را که روزگاری میان صاحب‌خانه و همسایگان وجود داشت، احیا می‌کنند.

۵- خانه ۴۳ متری – دفتر معماری آبار – ۲۰۱۸

شهری را تصور کنید که خانه‌های آن نه حیاط دارند و نه فضای باز؛ دلیل اصلی این مشکل می‌تواند استراتژی‌های بازاریابی مالکین ساختمان‌ها باشد. در نتیجه‌ی تقاضای بازار معماری، کارفرما ممکن است باور داشته باشد که آنچه می‌توان فروخت، ساختمان است، نه حیاط یا درخت. بافت تاریخی شهر مشهد، تصویری روشن از چنین شهری است؛ بافتی که طی ۶۰ سال گذشته از طریق فرآیندی سیستماتیک دگرگون شده است. در این فرآیند، بخش عمده‌ای از فضاهای خالی با حجم‌های ساختمانی جایگزین شده‌اند که بیش از آن‌که ناشی از برنامه‌ریزی هدفمند باشد، محصول حذف تدریجی کیفیت‌ها و جایگزینی آن‌ها با کمیت‌های برنامه‌ای است.

سایت اختصاص داده‌شده به این پروژه، با مساحت ۱۲۴ متر مربع، در یکی از محله‌های تاریخی مشهد، در کوچه‌ای بن‌بست با عرض محدود به نام سرشور قرار دارد. به‌دلیل ارزش بالای زمین در این منطقه تاریخی، اغلب ساختمان‌های احداث‌شده مسکونی یا هتل‌هایی هستند که به مشتریان غیربومی فروخته می‌شوند. سودآوری ساخت‌وساز در این محله طی ۲۰ سال اخیر به‌شدت افزایش یافته و بافت پیرامونی در حال تجربه بیشترین تراکم کاربری در طول ۵۰۰ سال گذشته خود است. کارفرمای غیربومی این پروژه نیز با دریافت مجوز احداث یک ساختمان مسکونی پنج‌واحدی با سطح اشغال ۱۰۰٪ در شش طبقه، قصد داشت آن را با بیشترین سود ممکن به خریداران غیربومی واگذار کند.

بر اساس رویه‌های رایج ساخت‌وساز در بافت‌های تاریخی، ساختمان‌های معاصر غالباً بدون توجه به زمینه و عملکرد طراحی می‌شوند؛ که نتیجه‌ی آن، شکل‌گیری ساختمان‌های مسکونی مشابه با پلان‌هایی یکنواخت و نماهایی نامتناسب است. از این رو، در ابتدای فرآیند طراحی، پاسخ به نیروهای اصلی مؤثر بر پروژه بر پایه توجه به بافت و گفت‌وگو با کارفرما استوار شد.

بافت تاریخی مرکز مشهد در حال تبدیل شدن به سطوحی با حدود ۱۰۰٪ تراکم ساخت و بناهایی مرتفع است. بنابراین، راه‌حل جایگزین، نسبی و قابل تکرار در این جریان غالب ساخت‌وساز، می‌تواند “کاهش حجم” باشد؛ به‌گونه‌ای که این کاهش بتواند کیفیتی را در رابطه بین فضاهای درونی و بیرونی ایجاد کند. حتی اگر میزان این حذف حجم تنها ۴۳ متر مربع باشد، باز هم می‌تواند منجر به ایجاد فضاهای با کیفیتی گردد که در تضاد با بافت پر‌تراکم و بسته پیرامون قرار گیرد.

منبع:  Architizer | Archboom | Archilover | ZORA | Archdaily