خانه زیبای Tao Yuanming ، تجربه زندگی در دامنه کوه

اختصاصی کانون معماران و شهرسازان: پروژه حاضر که در گذشته خانه رعیتی در یک مزرعه بود، در منطقه جیژو(Jizhou)، تیانجین (Tianjin) واقع شده است. مردم طرفدار خانه زیبای Tao Yuanming شاعر بزرگ چینی و شاهکار وی با عنوان “بازگشت به زندگی” هستند. قبل از بازسازی، او خانه را “خانه ای در کنار تپه” نام‌گذاری کرده است. این نام‌گذاری برگرفته از شعر”من از زمان کودکی از مردم نفرت داشته‌ام درحالی که دامنه‌های کوه من را شاد کرده‌اند” است.

دهکده‌ای که خانه در آن واقع شده، در ضلع‌جنوبی منطقه دیدنی Panshan قراردارد که با منطقه جیژو، با وسیله‌نقلیه کمتر از ۲۰دقیقه فاصله دارد. دهکده توسط کوه‌های اطراف محصور شده و منظره بسیار زیبایی دارد. این دهکده به‌وسیله شاه‌راه Jin-Ji از شرق به غرب به دو قسمت تقسیم‌شده و باعث ازبین رفتن بافت اصلی روستا شده است. خانه در منطقه‌شمالی، در دامنه یک تپه واقع‌شده، و قسمت جنوبی آن کمتر از ۳۰متر با شاه‌راه فاصله دارد. در شرق این محدوده جنگلی از درختان بلند صنوبر، در غرب درختان بامبو، و در شمال، زمین سرسبزی وجود دارد. دیوار ها و حصار های ساختمان همگی به رنگ سفید هستند، همانند ابر سفیدی که در دامنه کوه به‌چشم می‌خورد.

فرایند نوسازی و توسعه

این خانه از زمان ساخت، اولین‌بار در دهه ۱۹۶۰ توسط اجداد تائو یوانمینگ (Tao Yuanming)، سه‌بار بازسازی شده است. در روند بازسازی، خانه به تدریج به شکل L و مستطیل شکل تبدیل شد. خانه قبلی که به‌مدت طولانی فاقد تعمیر بود، ظاهری فرسوده داشت و زندگی در آن دشوار بود.

با‌ اینکه خانه در حومه شهر است، اما کنترل و مقررات دولت بسیار سختگیرانه است. به این معنی که ساخت‌وساز در محدوده اصلی خانه محدود است و خانه نمی‌تواند بیش از یک طبقه باشد. این هم یک محدودیت و هم یک چالش است. این عمل مارا به فکر فرو می‌برد، درحالی که نمی‌توان محیط‌خارجی را تغییر داد، چگونه می‌توان ساختمان را طوری تغییر داد که با محیط سازگار باشد؟

اتاق خورشید: قهرمان فضا

چیدمان ساختمان خانه زیبای Tao Yuanming همانند چیدمان قبلی است، با این تفاوت‌که عملکرد‌های آنها تغییرکرده‌اند. قسمت شرقی-غربی ساختمان به سه اتاق‌خواب و یک اتاق‌مطالعه مجهز شده درحالی‌که قسمت شمالی-جنوبی به اتاق غذاخوری، آشپزخانه و حمام مجهز شده است. سپس دیواری برای اتصال اتاق آفتاب‌گیری و اتاق چای‌خوری، بین آن دو قرار دارد. این طرح نه‌تنها باعث تناسب بین ساختمان و حیاط می‌شود بلکه باعث کاهش صدا نیز می‌شود.

در طرح قدیمی خانه، اتاق اصلی بیشتر به چشم می‌خورد، که نشان دهنده یک حالت معمولی از خانه های چینی بود. اما پس ‌از بازسازی، اتاق آفتاب بیشتر به چشم می‌خورد. این اتاق نه‌تنها فضایی برای رفت‌و‌آمد است، بلکه یک فضای عمومی جهت دورهمی‌های خانواده نیز محسوب می‌شود. بزرگترها در اتاق چای از نوشیدن چای لذت می‌برند، درحالی که بچه‌ها در زمین بازی می‌دوند و بازی می‌کنند. نورِ خورشید از نورگیر سقف، وارد اتاق می‌شود و منظره‌ای زیبا را ایجاد می‌کند.

حیاط: گسترش ساختمان

ساختمان و حیاط مکمل یکدیگرند، دیوار‌های آجری از ساختمان تا دیوار حیاط امتداد دارد که به ‌این معنی ‌است که‌ دیگر محصور نیست! در حیاط جلوی‌ ساختمان سیستم آبی وجود دارد که آب را به‌نوبت از سه ‌استخر عبور می‌دهد و درنهایت زیر اتاق چای پنهان می‌شود. این کار درواقع رودخانه‌ای پر پیچ‌و‌خم را نشان می‌دهد. حیاط پشتی به شکل نوار است و از هر اتاق خواب می‌توان به آن دسترسی داشت. کف حیاط‌ها از سنگریزه پر شده و مسیرهای آن با دال‌های سنگی ساخته شده‌است. درختان اصلی نیز حفظ و نگهداری شده، که یادآور حافظه تاریخی حیاط است.

در انتهای قسمت شرقی اتاق خورشید، یک راه پله وجود دارد که به سمت پشت‌بام است. پشت‌بام توسط درختان صنوبر احاطه شده و مکانی عالی برای لذت بردن از طبیعت است. با احساس نور خورشید و باد در چشم انداز حیاط، می‌توانید از کوه‌های شمال چشم‌پوشی کنید.

ایجاد یک ارتباط

ما بازسازی را باتوجه به تاریخ این محدوده انجام داده‌ایم، که اسم این عمل را “ایجاد یک ارتباط می‌نامیم”. باتوجه به مصالح بومی و کنترل هزینه‌ها، سازه‌هایی مخلوط از چوب و آجر همگی در بدنه ساختمان، مورد استفاده قرارگرفتند. سقف شیب‌دار مجهز به نورگیر، یادآور خانه محلی است. اتاق ‌آفتاب از سازه‌ فولادی درست شده، که این‌عمل سبک‌بودن ساختار فولاد را مشخص می‌کند و نشان‌دهنده تضاد بین وزن بدنه‌اصلی و اتاق است.

در این پروژه سعی شده تا از مواد و مصالح بازیافتی استفاده‌ شود، همانند سنگ‌های زیربنا، شیروانی شرقی و غربی و دیوارهای خانه قدیمی. آجرهای قرمز از ساختمان‌قدیمی جهت بازسازی دیوارها برداشته شده‌اند و شیشه‌های قدیمی درحال‌حاضر به عنوان نورگیر اتاق‌آفتاب استفاده می‌شود. سنگ‌ها و چوب‌ها برای ساخت مبلمان استفاده شده‌. از مواد و مصالح قدیمی که باعث مرور خاطرات گذشته می‌شود در خانه نیز استفاده شده است.

آرام و دنج بودن در میان انبوهی از صدا

سر و صدای بزرگراه یک مشکل بزرگ برای این پروژه محسوب می‌شود. برای بهبود کیفیت زندگی در این خانه، باید صدا را کاهش داد. برای مقابله با این مشکل اقدامات زیر انجام شده. اولین اقدام جلوگیری از سر و صدا است که برای مقابله با آن سه مانع قرار دادیم. آنها درختان، نرده‌های حیاط، اتاق‌آفتاب، دیوار اتاق‌خواب و اتاق‌مطالعه هستند. تمام شیشه‌ها دوجداره هستند که عایق خوبی درمقابل صدا است. پس از اتمام پروژه موانع به خوبی کار می‌کنند و خانه در طول شبانه روز برای زندگی و استراحت، دنج و آرام است.

راه ‌دوم بکارگیری یک صدا جهت غلبه‌بر سر و صدای بیرون است که این راه توسط تادائو آندو صورت گرفته است. صدای آبشار برای جدا کردن باغ هنرهای زیبا در کیوتو از صدای شلوغی جاده‌های شهری! در خانه زیبای Tao Yuanming یک آبنمای کوچک در حیاط جنوبی قرار دارد که درصد زیادی از سر و صدای بزرگراه را با آب می‌پوشاند. این کار باعث می‌شود خانه در میان انبوهی از سر و صدای محیط اطراف، کاملا آرام و دلنشین باشد.

منبع: archdaily.com

علیرضا نجار​